1982 yılında J. Paul Getty Müzesi tarafından İsviçreli bir sanat tacirinden satın alınan bu bronz sedirin, sahte belgelerle Avrupa'da uzun yıllar koleksiyonlarda yer aldığı iddia edilmişti. Ancak Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın başlattığı detaylı araştırmalar, bu eserin 1980’lerin başında Manisa yakınlarındaki bir mezardan kaçak kazılarla çıkarıldığını ortaya koydu. J. Paul Getty Müzesi ile yapılan ortak incelemelerde, bronz sedirin üzerindeki keten kalıntıları ve mezardan çıkan diğer arkeolojik buluntular ile yapılan karşılaştırmalar, eserin kökeninin Türkiye olduğunu netleştirdi.
Antik Dönemin Nadir Bir Mobilyası
İade edilen bronz sedir, antik dünyada nadir rastlanan bir mobilya olarak öne çıkıyor. O dönemde dinlenme ve yemek yeme amacıyla kullanılan bu tip sedirler, genellikle ahşaptan yapılırken, bronz örnekler çok daha nadir bulunuyor. Dökme bronz ayaklar ve delikli bakır levhalardan oluşan bu sedir, dönemin sanat ve zanaat anlayışını yansıtıyor.
Kültürel Mirasın Geri Kazanılmasında Önemli Bir Başarı
Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Gökhan Yazgı, eserin iadesinin sadece bir kültürel varlığın geri alınması anlamına gelmediğini, aynı zamanda kültürel miras kaçakçılığına karşı verilen mücadelede önemli bir adım olduğunu belirtti. Yazgı, bu tür iade süreçlerinin, yasa dışı yollarla kaçırılan her eserin anavatanına dönmesi gerektiğine dair güçlü bir mesaj olduğunu vurguladı.
Türkiye ve Getty Müzesi Arasında İşbirliği
Getty Müzesi Direktörü Timothy Potts, bu iade sürecinin Türk ve Amerikalı akademisyenler arasında yürütülen uzun soluklu bir araştırmanın sonucu olduğunu ifade etti. Türk arkeologların, bronz sedirin arkeolojik bağlamını ortaya koymadaki katkılarına dikkat çeken Potts, her iki tarafın da kültürel miras kaçakçılığına karşı işbirliğini sürdüreceğini belirtti.
Türkiye’ye İade Edilen Eserlerin Sayısı Artıyor
Bu son iade ile birlikte, 2024 yılı itibariyle Türkiye’ye getirilen eser sayısı 36’ya ulaştı. Son 6 yılda 7.840 eser ülkemize iade edilirken, 2002 yılından bu yana toplamda 12.155 kültürel varlık Türkiye’ye geri kazandırıldı.
