“Sykes-Picot Antlaşması ve Balfour Deklarasyonu Işığında Siyonizm: Filistin'deki Emperyalist Projenin Tasarımı” başlıklı panel, 20 Kasım 2024 Çarşamba günü ASBÜ Sezai Karakoç Salonu’nda gerçekleşti. Panelde, Ortadoğu’nun tarihsel ve siyasi süreçleri ele alınırken, özellikle Gazze’deki insani kriz ön plana çıktı.
Ortadoğu'nun Geleceği Üzerine Ankara'dan Uyarılar
Panelin açılışında, ANFİDAP Başkanı Ali Dalaz, Gazze’deki durumu bir insanlık sorunu olarak nitelendirerek, bu zulüm karşısında birlik olmanın önemine vurgu yaptı. Dalaz, Filistin halkının yaşadığı acıların son bulması için dayanışmanın şart olduğunu belirtti. ASBÜ Rektörü Prof. Dr. Musa Kazım Arıcan ise, Sykes-Picot Antlaşması’nın tarihsel etkilerine dikkat çekerek, bölgenin önümüzdeki yıllarda zor bir dönem geçireceğine işaret etti.
Emperyalist Anlaşmaların Etkileri
Panelin moderatörlüğünü, ASBÜ Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Muhittin Ataman üstlendi. Ataman, Sykes-Picot Antlaşması'nın Ortadoğu’daki etkisinin hala sürdüğünü ve Balfour Deklarasyonu’nun, Siyonizm’in oluşumunda temel bir rol oynadığını belirtti. Bu iki anlaşmanın, Filistin topraklarının işgal edilmesinde önemli bir paya sahip olduğunu vurguladı.
Tarihsel Arka Plan: Yahudilerin Devlet Kurma Emelleri
AYBÜ Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Muhammed Hüseyin Mercan, 18. ve 19. yüzyılda Avrupa’da yaşanan gelişmelerin Yahudiler üzerindeki etkilerini ele aldı. Mercan, bu dönemde Yahudilerin Kudüs merkezli bir devlet kurma arzusunun giderek güçlendiğini ifade etti. Bu sürecin, Balfour Deklarasyonu ile desteklenerek Filistin’deki çatışmaların temelini oluşturduğunu belirtti.
Gazze'deki İnsani Kriz ve Uluslararası Sessizlik
ASBÜ Siyasal Bilgiler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Akif Kireçci, panelde Gazze’deki insanlık dramına değindi. Kireçci, İsrail’in 400 gündür süren saldırılarının uluslararası toplumun sessizliğiyle sürdüğünü ifade ederek, Birleşmiş Milletler ve İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi gibi uluslararası kurumların, Gazze’deki sivillere yönelik saldırılar karşısında işlevsiz kaldığını dile getirdi.
Emperyalist Projenin Tarihsel Kökenleri
Ortadoğu Araştırmacısı ve yazar Süleyman Arslantaş, 1916 yılında Batı devletleri arasında imzalanan Sykes-Picot Anlaşması’nın bölgedeki krizlerin temelinde yattığını belirtti. Arslantaş, bu anlaşmaya taraf olan devletlerin hala sadık olduklarına ve bu durumun Filistin davasının çözümsüz kalmasında önemli bir rol oynadığına dikkat çekti. Ayrıca, İsrail’in ve onu destekleyen Batılı devletlerin yanı sıra Arap yönetimlerinin de yetersizliğinin krizin derinleşmesine katkıda bulunduğunu vurguladı.
Sivil Toplumun Filistin Davasındaki Önemi
Panelde, Filistin davasındaki sivil toplumun rolü de geniş bir şekilde ele alındı. Katılımcılar, Filistin halkının maruz kaldığı zorlukların üstesinden gelebilmek için uluslararası sivil toplum kuruluşlarının ve bireylerin dayanışmasının güçlendirilmesi gerektiğine dikkat çekti.
Panelde yer alan uzmanlar, Filistin davasında birlik ve dayanışmanın önemini vurgulayarak, hem bölgesel hem de uluslararası alanda daha fazla destek sağlanması gerektiğini ifade ettiler. Bu desteğin, özellikle Batılı devletlerin politikalarının değiştirilmesi için önemli olduğu belirtildi.
Ortadoğu'nun Geleceği ve Yeni Nesillere Aktarılması Gereken Bilgi
Sonuç olarak, panelde ele alınan konular, Filistin’deki emperyalist projenin tarihsel kökenlerine ışık tuttu ve bölgedeki çatışmaların çözümüne yönelik fikirler sundu. Uzmanlar, Sykes-Picot Antlaşması ve Balfour Deklarasyonu gibi tarihsel olayların, yeni nesillere doğru bir şekilde aktarılmasının önemine dikkat çektiler.
Katılımcılardan Çağrı: Adalet ve İnsan Hakları İçin Mücadele
Panel, Ortadoğu’daki mevcut durumun ve özellikle Filistin halkının yaşadığı zorlukların sadece bölgesel bir sorun olmadığını, küresel bir insan hakları sorunu olarak ele alınması gerektiğini bir kez daha gözler önüne serdi. Katılımcılar, adalet ve insan hakları için mücadelenin kararlılıkla devam etmesi gerektiğini vurguladı.
Filistin Davası: Uluslararası Farkındalığın Arttırılması Gerekiyor
Panelin sonunda, katılımcılar, Filistin davasının uluslararası alanda daha fazla farkındalık kazanması gerektiğini belirterek, medyanın ve sivil toplumun bu konuda önemli bir rol oynadığını ifade ettiler. Bu tür panellerin, Filistin sorununun daha geniş kitlelere ulaşmasına katkı sağladığı ve uluslararası farkındalığı artırdığı vurgulandı.
