Ankara Bağ Evi, Koç Üniversitesi ve VEKAM Kampüsü'nde yer alan önemli bir kültürel miras olarak, hem tarihî hem de mimarî açıdan benzersiz bir değere sahiptir. 20. yüzyıl başında inşa edilen bu bağ evi, 2007 yılından itibaren Semahat-Nusret Arsel Koleksiyonu'na ev sahipliği yaparak, Ankara'nın kültürel dokusunun önemli bir parçası haline gelmiştir. Bu yapının önemi, sadece mimarisiyle değil, aynı zamanda Ankara'nın bağ evi geleneği ve kent kimliği ile olan güçlü bağlarıyla da dikkat çekmektedir.
VEKAM tarafından edinilen bilgiye göre, Ankara Bağ Evi 17. yüzyıldan itibaren, Ankaralılar yaz aylarını bağ evlerinde geçirip, kışın ise kentteki evlerine dönerek, şehrin sosyal yapısı ve yaşam tarzı açısından kendine has bir kültür oluşturmuşlardır. Bu gelenek, 1950'li yıllara kadar devam etmiş olup, Ankara Bağ Evi, bu kültürel pratiğin son özgün örneklerinden biri olarak günümüze kadar gelmiştir.
Bağ evleri, Ankaralıların sadece barınma değil, aynı zamanda sosyal ilişkilerini geliştirdiği ve kültürel etkinliklere katıldığı mekanlar olmuştur. Ankara Bağ Evi, bu anlamda sadece bir konaklama yeri değil, aynı zamanda Ankara halkının yaşam biçimini yansıtan önemli bir kültürel simgedir.
Ankara Bağ Evi, halk arasında Gedikoğlu Bağ Evi olarak da bilinmektedir. 1900 yılında Ali Gedikoğlu tarafından yaptırılan bu bağ evi, Gedikoğlu ailesinin 1930’ların sonuna kadar kullandığı bir yaşam alanıdır. Ali Gedikoğlu’nun vefatının ardından, bağ evi Vehbi Koç'a devredilmiştir. Vehbi Koç’un vefatından sonra ise, Semahat Arsel, Koç ailesinin önemli bir ferdi olarak, evi eski haline uygun şekilde yeniden inşa ettirerek 2007 yılında müze olarak halka açmıştır. Bu restorasyon, evin tarihi dokusunu koruyarak, geleneksel Türk ev mimarisini modern bir anlayışla harmanlamıştır.
Ankara Bağ Evi’nin mimarisi, geleneksel Türk ev planına dayanır. Yapı, zemin üstüne bir ara kat ve ana yaşama alanı olarak kullanılan bir üst kat olmak üzere üç katlıdır. Zemin kat, evin hizmet katı olarak tasarlanmış ve Ankara Taşı (andezit taşı) kullanılarak inşa edilmiştir. Ara kat, ahşap tavaların alçak tutulmasıyla, evin odalarının daha sıcak olmasını sağlamaktadır. Üst kat ise, yüksek tavanlı, geniş odalarla ve çıtalı ahşap kaplama tavanlarla inşa edilmiştir. Yapının mimarisi, bölgedeki diğer evlerle benzerlikler gösterirken, iç mekân düzeni ve malzemeleri ile özgün bir yerel yapı tarzını yansıtmaktadır.
Ankara Bağ Evi’nin restorasyon süreci tamamlandı
Ankara Bağ Evi’nin 2006 yılında başlayan restorasyon çalışmaları, yapının T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından II. dereceden kültürel varlık olarak tescillenmiş olan tüm özelliklerinin korunarak onarılmasını hedeflemiştir. Ahşap kapı, metal aksam ve malzeme işçiliği, orijinaline sadık kalarak restore edilmiştir. Bu sayede, tarihi yapının hem görsel hem de fonksiyonel özellikleri, geleceğe taşınmıştır.
Semahat-Nusret Arsel Koleksiyonundan eserler sergileniyor
Ankara Bağ Evi, Semahat-Nusret Arsel Koleksiyonu’na ev sahipliği yapmaktadır. Bu koleksiyon, Semahat Arsel'in bağışları ile zaman içinde daha da genişlemiştir. Ayrıca, evin iç mekanları, Sadberk Hanım Müzesi uzmanları tarafından, geleneksel yaşamdan modern yaşama geçişi gösterecek şekilde dekore edilmiştir. Bu düzenlemeyle, müze ziyaretçilerine Ankara'nın kültürel geçmişi ile günümüz yaşam biçimi arasındaki geçişi gösteren çeşitli objeler sergilenmektedir.
Ziyaretçiler, evin odalarını gezerek, geçmişten günümüze Ankaralıların yaşam tarzını yansıtan eşyalara ve objelere tanıklık edebilirler. Müze, Ankara’daki tek geleneksel Türk Evi müzesi olma özelliği taşımaktadır.
Tarihi Bir Miras Olarak Ankara Bağ Evi’nin Önemi
Bugün, Ankara Bağ Evi, sadece bir müze olarak değil, aynı zamanda Ankara'nın kültürel kimliğini yansıtan bir tarihî miras olarak da büyük bir öneme sahiptir. Hem yerel halk hem de ziyaretçiler için tarihi bir mekan olmanın yanı sıra, geleneksel Türk yaşam biçiminin korunması açısından da önemli bir görev üstlenmektedir.
Ev, hem T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından korunarak II. dereceden kültürel varlık olarak tescillenmiş hem de Ankara Bağ Evi'nin kültürel değerleri ile ilgili farkındalık yaratmayı amaçlayan projelerle öne çıkmaktadır. Bu bağlamda, Ankara Bağ Evi, kültürel mirasın korunması ve gelecek nesillere aktarılması noktasında örnek bir model oluşturmuştur.
