Dahiliye Memurları Kanunu ve Bazı Kanunlar ile 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname'de değişiklik öngören teklif kapsamında, yetkisiz çakar ve tepe lambası kullanan sürücüler için cezalar katlanarak artırılıyor. Bu düzenleme ile ışıklı ve/veya sesli uyarı işareti veren cihazların izinsiz kullanımı halinde sürücülere 96 bin lira para cezası verilecek. Ayrıca, sürücü belgeleri 30 gün süreyle geri alınacak ve araçlar aynı süreyle trafikten men edilecek.
Teklif, son ihlalin gerçekleştiği tarihten geriye doğru bir yıl içinde bu ihlalin tekrarlanması durumunda cezaları daha da artırıyor. Buna göre, aynı suçu bir yıl içinde iki veya daha fazla kez işleyen sürücülere her ihlalde 192 bin lira idari para cezası uygulanacak, sürücü belgeleri 60 gün süreyle geri alınacak ve araçları trafikten men edilecek. Sürücü aynı zamanda araç sahibi değilse, tescil plakasına aynı miktarda ceza uygulanacak. Bu durumlarda, kullanılan uyarı cihazlarına mülki amir tarafından el konulacak ve bu cihazların mülkiyeti kamuya geçirilecek.
Belgesi 60 gün süre ile geri alınan sürücüler, psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatri uzmanı muayenesinden geçerek, sürüşe engel bir durum olmadığı takdirde belgelerini geri alabilecekler. Sürücü belgeleri ancak düzenlenen para cezalarının tamamının tahsil edilmesi halinde iade edilecek.
Çarşı ve Mahalle Bekçilerine Yeni Görev ve Yetkiler
Teklif kapsamında çarşı ve mahalle bekçilerinin görev tanımları ve yetkileri de genişletiliyor. Anayasa Mahkemesi'nin kararı doğrultusunda yapılan düzenlemeyle bekçilerin önleyici ve koruyucu görev kapsamındaki yetkileri netleştiriliyor. Buna göre, bekçiler görev bölgelerindeki konut, işyeri ve araçların güvenliğini sağlamak için gerekli tedbirleri alabilecek. Bekçiler ayrıca görev saatleri içinde tespit ettikleri kabahat fiillerini önleyecek ve genel kolluğa bildirecekler.
Bekçilere, durdurdukları kişi veya araç üzerinde güvenlik amacıyla dıştan kontrol yapma yetkisi tanınıyor. Şüpheli durumlarda, silah ya da başkasının yaşamını tehlikeye sokabilecek bir eşyanın taşındığına dair yeterli şüphe oluştuğunda, bekçiler kişileri el ile dıştan kontrol edebilecek. Araçlarda ise içerisi görünen bölümler dıştan incelenebilecek. Ancak, bekçiler kişilerin kıyafetlerini çıkartmalarını veya araçların kapalı bölümlerini açmalarını talep edemeyecek.
Çalışma Süreleri ve Görev Şartları Düzenleniyor
Yeni düzenlemeye göre, çarşı ve mahalle bekçilerinin haftalık çalışma süresi 40 saat olacak. Ancak personel yetersizliği, görev yoğunluğu ve emniyet ve asayişin gerektirdiği durumlarda valilik onayı ile bu süre en fazla 56 saate kadar artırılabilecek. Bu gibi durumların ortadan kalkmasıyla birlikte, fazla çalışılan süre dinlenme süresine eklenecek. Ayrıca bekçiler, "olağanüstü hal, terör olayları, toplumsal olaylar, doğal afet, salgın hastalıklar ve benzeri durumlar" ortaya çıktığında Bakan onayı ile belirlenen çalışma saatlerinin dışında da görevlendirilebilecekler.
Disiplin Hükümlerinde Düzenlemeler
Anayasa Mahkemesi'nin kararı doğrultusunda, Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'de bazı değişiklikler yapılıyor. Buna göre, görev sırasında veya dışında kurum hiyerarşisini bozacak veya amirlerin otoritesini zedeleyecek sözler söyleyen veya yazı yazan personel disiplin cezasına tabi olacak. Eğer disiplin cezası hatalı olarak verildiyse veya düzeltilebilir bir eksiklik varsa, ilgili disiplin kurulu veya disiplin amiri, mahkeme kararının kesinleştiği tarihten itibaren 6 ay içinde cezayı yeniden değerlendirecek.
Bekçilerin Amirleri Belirleniyor
Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu'nda yapılan değişiklikle, bekçilerin bağlı oldukları amirler tanımlanıyor. Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesinde görev yapan çarşı ve mahalle bekçileri için polis memuru ve üzeri rütbedeki personel amir konumunda olacak. Jandarma Genel Komutanlığı'nda çalışan bekçiler içinse subay, astsubay ve uzman jandarma çavuşlar amirleri olarak yetkilendirilecek.
Jandarma ile Anlık Bilgi Paylaşımı
Karayolları Trafik Kanunu'nda yapılan düzenlemeyle, Türkiye Noterler Birliği'nin araç sicil ve tescil sistemi veritabanında yer alan bilgiler, Emniyet Genel Müdürlüğü’nün yanı sıra Jandarma Genel Komutanlığı ile de paylaşılacak. Bu veri paylaşımı, terör, kaçakçılık ve göçmen kaçakçılığı gibi suçlarda kullanılan araçların daha hızlı takibi ve suçların önlenmesi için Jandarma'nın etkinliğini artırmayı amaçlıyor. Böylece asayişin sağlanması ve yasa dışı göçün engellenmesine katkı sağlanacak.
Afet ve Acil Durum Yönetiminde Hiyerarşik Değişiklik
Teklifle, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'de yapılan düzenlemeyle, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanı ve yardımcılarının hiyerarşik konumları da belirleniyor. Bu düzenleme, Genel Müdür kadrosunun üstünde yer alan bu pozisyonların yetkilerini netleştiriyor ve kurum içi yönetim yapısında daha sağlam bir hiyerarşi oluşturmayı amaçlıyor.
