DEM Parti Şırnak Milletvekili Nevroz Uysal Arslan tarafından TBMM’ye sunulan yasa teklifinde, “tek başına cezaevinde hayatını sürdüremeyecek durumda” olduğuna dair rapor alınması halinde tahliye yolunun açılması iddia edildi. Cumhuriyet Gazetesi'nden Emin Özgönül'ün haberine göre bu düzenlemenin, Abdullah Öcalan için ‘örtülü af’ anlamına gelebileceği iddiaları kamuoyunda büyük tartışma yarattı.
Yeni açılım süreci mi başlıyor?
TBMM’de tartışmalara neden olan teklif, ikinci açılım süreci olarak değerlendirilen görüşmelerle paralel bir zamanda gündeme geldi. İmralı’daki temasların devam ettiği bu süreçte, DEM Parti’nin teklifinin zamanlaması dikkat çekti.
Tepkiler büyüyor
Muhalefet partileri, teklifin açıkça Öcalan’ın tahliyesine zemin hazırladığını savunarak sert eleştirilerde bulundu. Teklifin toplumda büyük bir infiale yol açabileceği vurgulandı. Öte yandan, teklifin Meclis’te kabul edilip edilmeyeceği merakla bekleniyor.
DEM Parti’nin gerekçesi ne?
DEM Parti kanadından gelen açıklamalarda, teklifin yalnızca insan hakları ve cezaevi koşullarına ilişkin bir düzenleme olduğu belirtilirken, Öcalan’a özel bir af niteliği taşımadığı savunuldu. Ancak bu açıklamalar kamuoyundaki tartışmaları yatıştırmaya yetmedi.
Hastane raporları esas alınmalıdır
31 Aralık 2024’te TBMM Adalet Komisyonu’na sevk edilen kanun teklifinin gerekçesinde şöyle denildi:
“Adli Tıp raporlarında, cezaevinde tek başına yaşamını idame ettiremeyeceği, belirtilen mahkumlar için savcılıklar ve kolluk güçlerince verilen ‘tehlikelilik’ ifadesine dayanılarak tahliyeler engellenmektedir. Hasta tutuklu ve hükümlülerin ceza erteleme veya tahliyesinde son kararın kolluk güçlerinin insafına bırakılması ve bağımsız kurumların denetleyici olamaması nedeniyle, hak ihlalleri yaşanmaktadır. Cumhuriyet savcılarına verilen takdir yetkisi kaldırılmalı, hastane raporları esas alınmalıdır.”
‘Umut hakkı’ neyi içeriyor?
DEM Parti, geçen yıl Ekim ayında Anayasa değişikliği tartışmaları sırasında “umut hakkı” adıyla bir yasa teklifi hazırladı. Teklife göre, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılan veya ölüm cezası müebbet hapse çevrilen mahkûmlar, cezaevinde 25 yılı doldurmalarının ardından koşullu salıverilme talebinde bulunabilecekler. Bu düzenleme, infaz sistemine yeni bir yaklaşım getiriyor.
Öcalan da kapsama giriyor mu?
Teklif, 16 Şubat 1999’dan bu yana cezaevinde bulunan PKK elebaşı Abdullah Öcalan’ın da kapsama girdiği anlamına geliyor. Öcalan, cezaevinde 25 yılı doldurmuş durumda ve bu yasa teklifinin yasalaşması halinde koşullu salıverilme değerlendirmesi yapılması mümkün olabilecek.
Hangi değişiklikler öngörülüyor?
DEM Parti Grup Başkanvekilleri Gülistan Kılıç Koçyiğit ve Sezai Temelli tarafından hazırlanan teklif, Terörle Mücadele Kanunu ve Ceza-Güvenlik Tedbirleri Kanunu’nda değişiklik yapılmasını içeriyor. Teklife, “Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilenlerin veya ölüm cezası ağırlaştırılmış müebbet hapse dönüştürülenlerin cezalarının infazının 25. yılından başlayarak, koşullu salıverilme değerlendirmesi yapılır” hükmü eklenmesi planlanıyor.
