Görüntüler sarsıcıydı… Enkaz olmuş katlar, yığılmış betonlar… Ve tüm bu yıkımın içinde dimdik ayakta duran bir yangın merdiveni. Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından çekilen fotoğraflar, yangın merdivenlerinin taşıyıcı sistem olarak binadan ayrı inşa edilmesi sayesinde ayakta kalabildiğini gösterdi.Peki, Depremde yangın merdiveni güvenli mi? Kullanılır mı? Yangın merdivenleri depreme dayanıklı mıdır?
Depremde Yangın Merdiveni Kullanılır mı? Güvenli mi? Dayanıklı mı?
Doğal afetlerde tahliye planlarının en önemli parçalarından biri olan yangın merdivenleri, sadece yangınlarda değil, deprem, sel ve diğer acil durumlar sırasında da kritik bir rol oynar. Ancak özellikle deprem anında bu merdivenlerin kullanımı, güvenliği ve yapısal dayanıklılığı sıkça merak edilen konular arasında yer alır. İşte bu konuda bilinmesi gerekenler...
Depremde Yangın Merdiveni Kullanılır mı?
Deprem sırasında yangın merdiveni kullanılmamalıdır. Uzmanlar, deprem esnasında asansör ve merdiven gibi yapıların kullanılmasının riskli olduğunu vurgular. Çünkü:
-
Sarsıntı sırasında merdiven boşlukları yapısal zayıflık gösterebilir.
-
Merdiven kovaları ve yangın merdivenleri binadan bağımsız gibi görünse de, ani çökme riski taşıyabilir.
-
En güvenli davranış, “çök-kapan-tutun” kuralına uyarak yerinde kalmak ve sarsıntı geçtikten sonra tahliye etmektir.
Özetle: Deprem anında değil, sarsıntıdan sonra yangın merdiveni kullanılmalıdır.
Deprem Sonrasında Yangın Merdiveni Güvenli mi?
Evet, depremin ardından bina içi tahliye gerekiyorsa, yangın merdiveni uygun şekilde kullanılabilir. Ancak bazı önemli şartlar söz konusudur:
-
Merdivenin yapısal olarak hasar almadığından emin olunmalıdır.
-
Merdiven boşluğu ya da çıkış noktası engellenmişse kullanılmamalıdır.
-
Binadan tahliye olacak kişiler, merdivene ulaşmadan önce düşme, yıkılma riski taşıyan kısımları dikkatle kontrol etmelidir.
Yangın Merdivenleri Depreme Dayanıklı mıdır?
Modern binalarda kullanılan yangın merdivenleri, binadan bağımsız olarak tasarlanır ve çelik konstrüksiyon sistemle inşa edilir. Bu da depreme karşı daha esnek ve dayanıklı olmalarını sağlar. Ancak:
-
Eski yapılarda merdiven bağlantıları binayla entegre olabilir ve bu da çökme riskini artırır.
-
Yönetmeliğe uygun inşa edilmemiş merdivenler, hayati tehlike oluşturabilir.
Dolayısıyla depreme dayanıklılık, inşaat yılı, malzeme kalitesi ve yönetmelik uygunluğuna bağlıdır.
Yangın Merdiveni Hangi Durumlarda Kullanılır?
Yangın merdivenlerinin üç temel işlevi vardır:
-
Yangın esnasında güvenli tahliye sağlamak
-
Doğal afetlerde (deprem, sel vb.) binadan çıkışı kolaylaştırmak
-
Acil müdahale ekiplerinin hızlı erişimini sağlamak
Bu işlevleri sayesinde yangın merdivenleri sadece yangınlarda değil; deprem, gaz sızıntısı, kimyasal tehlike gibi farklı acil durumlarda da can güvenliğini sağlamak için kullanılır.
Ebeveynler ve Kurumlar Ne Yapmalı?
-
Apartmanlarda, okullarda ve iş yerlerinde yangın merdivenlerinin amacı dışında kullanılmaması gerekir. Depo olarak kullanılması, çıkış yollarının engellenmesi hayati tehlike oluşturur.
-
Periyodik denetim ve tatbikatlar, merdivenlerin kullanılabilirliğini artırır.
-
Yangın merdivenleri kapalı tutulmamalı, erişilebilir ve açık olmalıdır.
Yangın Merdiveni Hayat Kurtarır Doğru Zamanda Kullanıldığında
Yangın merdivenleri, doğru zamanda ve uygun koşullarda kullanıldığında hayati bir kurtuluş yolu sunar. Ancak özellikle deprem anında panik halinde merdivenlere koşmak büyük bir hata olabilir. Unutmayın, güvenli tahliye sarsıntı bittikten sonra başlar.
