Dürzîler, Orta Doğu kökenli, monoteist bir inanç topluluğudur ve inançları 11. yüzyılda İslam’ın Şii mezhebinin İsmaili kolundan türetilmiştir. Ancak zaman içinde kendilerine özgü bir dini sistem geliştiren Dürzîler, günümüzde Lübnan, Suriye, İsrail ve Ürdün gibi ülkelerde dağılmış olarak yaşamaktadırlar. Peki, Dürzîlik nedir, Dürzîler neye inanır ve bu topluluğun Kürtlerle bağlantısı nedir?
DÜRZİLER KİMDİR?
Dürzîliğin kökeni, 10. yüzyılda Mısır’daki Fâtımî Devleti’ne dayanmaktadır. Dürzîlik, ilk olarak Fâtımî halifesi Ebû Alî el-Mansûr el-Hâkim bi-Emr’Allah’ın kendisini tanrı olarak ilan etmesiyle doğmuştur. Dürzîlik, Hâkim'in ulûhiyyet iddialarına dayanan bir inanç sistemi olarak, İsmaili Şiiliği’nden türemiş olsa da, zamanla kendini ayrıştırmış ve benzersiz bir dinî topluluk halini almıştır.
DÜRZİLER NEYE İNANIR?
Dürzîler, Tanrı'nın birliğine inanan bir topluluktur ve kendilerine "Muvahhidun" yani "tek tanrıcılar" derler. İslam, Hristiyanlık ve Musevilik gibi tek tanrılı inançların izlerini taşıyan Dürzî inancı, aynı zamanda Yeni Platonculuk ve bazı ezoterik öğretilerden de etkilenmiştir. Bu topluluk, genellikle ruh göçü (tenasüh) ve Hâkim’in ilâhlığı gibi inançlarla tanınır. Dürzîler, İslam’ın bâtınî akımlarından bağımsız bir yol izleseler de, bazı İslam grupları tarafından "İslam dışı" olarak kabul edilirler.
DÜRZİLER KÜRT MÜ?
Dürzîlerin kökeni üzerine birçok farklı teori bulunmaktadır. Bazı araştırmacılar, Dürzîlerin kökeninin Fenikeliler veya eski İranlılar (Persler ve Medler) gibi kavimlere dayandığını öne sürer. Diğer teorilere göre ise, Dürzîler Yemen’den göç eden ve Lübnan’a yerleşen Arap kökenli topluluklardır. Dürzîlerin Arap kökenli olduğunu savunanlar daha yaygın bir görüş olmakla birlikte, Dürzîlerin Kürtlerle doğrudan bir bağlantısı olduğu konusunda kesin bir bilgi yoktur.
Dürzîlerin etnik kökeni hakkında çeşitli görüşler bulunsa da, büyük bir çoğunluk kendilerini Arap ırkından kabul ederler. Ayrıca, Dürzîler Lübnan dağlık bölgelerinde uzun yıllardır yaşamaktadırlar. Bu sebeple, Dürzîler, Lübnan ve çevresindeki bölgelerle özdeşleşmiş bir halktır ve Kürtler ile kültürel ya da etnik bir bağları olmadığı söylenebilir.
DÜRZİLERİN NÜFUSU NE KADAR?
Dürzîlerin Dünya üzerindeki toplam sayılarının yaklaşık 1.000.000 ile 2.500.000 arasında olduğu sanılmaktadır.
Dürzîler; bugün Lübnan, Suriye, İsrail ve Ürdün'de dağınık topluluklar biçiminde yaşamaktadırlar. En yoğun olarak yaşadıkları bölge Lübnan’ın dağlık yöreleridir.
Dürzîler uzun yıllardan beri Lübnan dağının güneyi ile Anti-Lübnan Dağlarının batısı arasında kalan; kuzeyde Beyrut’tan güneyde Sur’a ve Akdeniz kıyılarından Şam’a kadar uzanan bölgede oturmaktadırlar. Ayrıca az sayıda da olsa Avrupa, ABD, Kanada, Latin Amerika ülkeleri (Brezilya, Arjantin, Şili, Peru, Meksika) ve hatta Avustralya’da da Dürzî toplulukları bulunmaktadır.
