Önceden sigortalının son üç aylık ortalama brüt ücreti baz alınarak hesaplanan rapor parası, artık 12 aylık ortalama ücrete göre belirlenecek. Yeni sistemle birlikte çalışanların alacağı iş göremezlik ödeneği miktarında düşüş yaşanacak.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve doğum izni gibi durumlarda verilen geçici iş göremezlik ödeneğinde yeni bir hesaplama yöntemi uygulanmaya başladı.
2021 yılında yürürlüğe giren değişiklikle, hastalık ve doğum izni için verilen rapor parasının hesaplamasında son üç aylık brüt ücret yerine 12 aylık ortalama brüt ücret dikkate alınmaya başlandı.
Son üç aylık maaş ortalaması yerine bir yıllık ücretin esas alınması, özellikle yüksek enflasyon dönemlerinde çalışanların alacağı ödeneğin azalmasına yol açtı.
Maaşlarına düzenli zam alan çalışanlar, yeni hesaplama yöntemi nedeniyle daha az iş göremezlik ödeneği alacak.
Ancak asgari ücretle çalışanlar bu değişiklikten etkilenmeyecek çünkü rapor parası hesaplanırken günlük kazanç, asgari ücretin altında olamıyor.
Örneğin, 12 Şubat 2025’te doğum iznine ayrılan bir kadın çalışan için yapılan hesaplamada:
Ocak 2025 brüt maaşı: 50.000 TL
Temmuz - Aralık 2024 arası brüt maaşı: 40.000 TL
Şubat - Haziran 2024 arası brüt maaşı: 30.000 TL
Eski sistemde günlük 962,96 TL olan doğum izni ödeneği, yeni hesaplama yöntemiyle 814,81 TL'ye düşerek toplam ödemeyi 107.952 TL’den 91.259 TL’ye çekti. Bu değişiklikle çalışan 16.692 TL daha az ödeme almış olacak.
Anayasa Mahkemesi, iş kazası ve meslek hastalığı nedeniyle ödenen geçici iş göremezlik ödeneğinin, hastalık ve doğum izninden farklı şekilde hesaplanmasını eşitlik ilkesine aykırı buldu.
Bu nedenle yeni düzenlemeyle birlikte iş kazası ve meslek hastalığı nedeniyle ödenen geçici iş göremezlik ödeneği de 12 aylık ortalama ücrete göre hesaplanmaya başladı. Böylece bu kapsamdaki çalışanlar da artık daha düşük ödeme alacak.
Düzenleme, 21 Aralık 2024 itibarıyla yürürlüğe girdi. İş kazası geçiren veya meslek hastalığına yakalanan çalışanlar, bu tarihten itibaren eskiye göre daha düşük iş göremezlik ödeneği alacaklar.
Ancak sürekli iş göremezlik geliri hesaplamasında bir değişiklik yapılmadı. Bu gelir, sigortalının son üç aylık brüt ücret ortalamasının yüzde 70’i üzerinden hesaplanmaya devam edecek.
Çalışanları yakından ilgilendiren değişiklik, özellikle yüksek maaş alanları olumsuz etkilerken, asgari ücretliler için herhangi bir kayıp söz konusu olmayacak.
