SAKARYA SAVAŞININ SONUÇLARI ASKERÎ SONUÇLAR

1. Sakarya Zaferi'yle inisiyatif Türk ordusuna geçmiştir. Sakarya Muharebeleri, Türk ordusunun moralini ne kadar yükseltmiş ise, Yunan ordusunun moralini de o derece kırmıştır.2. Önce Sakarya doğusu, sonra da Afyon-Eskişehir hattına kadar olan vatan parçası Yunanlılardan temizlenmiştir.3. Taktik açıdan değerlendirildiğinde, Sakarya Meydan Muharebesi'nin 25 km derinlikte yapılmış bir satıh (alan) muharebesi olduğu görülmektedir. "Hat Taktiği" mazide kalmıştır.4. Sakarya Meydan Muharebesi sonucu, askeri harekât yön değiştirmiştir. Kurtuluş Savaşı'nda, Sakarya Muharebesi sonuna kadar stratejik savunma yapılmış, Sakarya'dan sonra stratejik taarruza dönüş olmuştur. Sakarya'da mevzii savunması yapılmıştır. Yunan ordusu stratejik saldırı yapma gücünü yitirmiştir.5. Sakarya Zaferi, Büyük Taarruz (26 Ağustos 1922) ve Başkomutanlık Muharebesi (30 Ağustos 1922) için gerekli olan hazırlıkların yapılmasına zaman kazandırmıştır.6. Vefa duygusu ile dolu olan Türk milleti Sakarya Zaferi'nden sonra Başkomutan Mustafa Kemal ATATÜRK'e milletvekilleri eliyle Gazi ünvanı ve Mareşal rütbesini vermiştir (19 Eylül 1921).7. Sakarya Meydan Muharebesi sonunda Türk ordusunun zayiatı; 5713 şehit, 18.480 yaralı, 828 esir ve 14.258 kayıp olmak üzere toplam 49.289'dur. Yunan ordusunun zayiatı ise; 3758 ölü, 18.955 yaralı, 354 kayıp olmak üzere toplam 23.007'dir.SİYASÎ SONUÇLAR1. Sakarya Zaferi'nden kısa bir süre sonra, 13 Ekim 1921 günü Sovyetlerin aracılığıyla Ankara Hükümeti ile Güney Kafkas Cumhuriyetleri arasında Kars Antlaşması imzalanmıştır. Bu antlaşmayla; Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan, Moskova Antlaşması'nı kendileri için de geçerli saymışlardır. Böylece Türkiye'nin doğu sınırı kesinlikle güvenlik altına alınmıştır.2. Fransa, Sakarya Zaferi'nden sonra bekle-gör tutumunu bırakarak İtilaf devletlerinden kopmuş ve TBMM Hükümeti ile 20 Ekim 1921 Ankara Antlaşması'nı imzalamıştı. Bu antlaşma ile Fransa tarafından TBMM Hükümeti ve Hatay-İskenderun dışında bugünkü güney sınırımız tanınmıştır. Fransızlar Güney Anadolu topraklarından çekilmiştir. Güney Cephesi güvenlik altına alındığından oradaki birliklerimiz de Batı Cephesi'ne kaydırılmıştır.3. Batı Anadolu'daki Yunan egemenliğini hiç bir zaman kabullenemeyen İtalyanlar ise, Sakarya Zaferi'nden sonra Güney Ege ve Akdeniz bölgelerinde tutunamayacaklarını anlamışlardır. 1921 yılı sonuna kadar işgal ettikleri yerleri boşaltmışlar, böylece hukukça olmasa bile fiili olarak İtalyanlar da bizimle savaşı bitirmişlerdir.4. Sakarya Zaferi İngiltere'yi de Ankara'yı tanımaya zorlamış ve 23 Ekim 1921 günü "Tutsakların Serbest Bırakılması Antlaşması" yapılmıştır. Antlaşmaya göre; İngilizler ellerinde bulunan Birinci Dünya Savaşı tutsağı Türk komutanları ile Malta Adası'na sürdükleri Türk devlet adamları ve aydınlarını, Türkler de Mustafa Kemal ATATÜRK'ün tutuklattığı Anadolu'da bulunan İngiliz uyrukluları serbest bırakacaktı.5. Türk ordusunun Sakarya Meydan Muharebesi'ni kazanması, Yunan dış politikalarında da köklü değişikliklere neden olmuştur. Sakarya'dan sonra, Yunanlıların "Ankara'nın alınması" ve "Büyük Bizansın kurulması" gibi düşleri Sakarya'nın bulanık sularına gömülecektir. Hatta, Batı Anadolu'daki isteklerini bile unutmuş görünüp, bu kez yerli RumIarın kuracağı bağımsız bir "İyonya Devleti" görüşüne ağırlık verecekler, Avrupa'da da bu görüşe destek sağlamak isteyeceklerdi.“Başımıza neler örülmek istendiği ve nasıl direndiğimiz görülmeli, gelecek kuşaklar için ders teşkil etmeli ve uyanıklık sağlanmalıdır. Zaten her şey unutulur, fakat her şeyi gençliğe bırakacağız. O gençlik ki hiçbir şeyi unutmayacaktır” Mustafa Kemal Atatürk