Okulda ya da bir iş başvurusunda hepimiz otobiyografi yazmışızdır. Otobiyografinin ne olduğu ve nasıl yazıldığı en çok araştırılan başlıklar arasında yer alıyor. Peki nedir otobiyografi? Otobiyografi nasıl yazılır? Otobiyografi yazarken nelere dikkat edilmeli? Otobiyografinin özellikleri nelerdir? İşte tüm detaylar…
OTOBİYOGRAFİ NEDİR?
Otobiyografi yani öz yaşam öyküsü bir kişinin kendi yaşam öyküsünü anlatan yazı veya kitap türüdür. Kendi hayatını anlatan bir kişi tarafından yazılan otobiyografiler, genellikle kişinin doğumundan başlayarak yaşamının önemli olaylarını, deneyimlerini, düşüncelerini ve duygularını içerir. Otobiyografi, yazarın kişisel gelişimini, deneyimlerini ve yaşam yolculuğunu yansıtmak amacıyla yazılır.
Otobiyografiler, yazarının çocukluk, gençlik, yetişkinlik ve yaşlılık dönemlerini kapsayabilir. Bu tür eserler, yazarın kendisini, ailesini, çevresini ve tarihî olayları nasıl gördüğünü ve yaşadığını anlatarak kişisel bir perspektif sunar. Otobiyografiler, yazarın kendi sesini, deneyimlerini ve düşüncelerini okuyucularına ileterek kişisel bir bağ kurmalarına olanak tanır.
OTOBİYOGRAFİ NASIL YAZILIR?
Otobiyografi yazmak, kişisel yaşamınızı ve deneyimlerinizi anlatan bir yazı veya kitap oluşturmak için özgün bir yolculuktur. İşte otobiyografi yazarken takip edebileceğiniz bazı adımlar:
-Hedef Belirleme: Otobiyografi yazmaya başlamadan önce net bir hedef belirlemeniz önemlidir. Ne tür bir hikaye anlatmak istediğinizi ve yazının amacınızı düşünün. İnsanlara ilham vermek mi, geçmişinizi kaydetmek mi, kişisel bir dönemi analiz etmek mi istiyorsunuz?
-Konu ve Tema Seçimi: Otobiyografinizin odak noktasını belirleyin. Hangi dönemi, olayları veya konuları vurgulamak istediğinizi düşünün. Otobiyografi yazarken bazı temaları keşfetmek ve izlemek faydalı olabilir, örneğin kişisel gelişim, aile ilişkileri, başarılar veya zorluklar.
-Anıları Toplama: Otobiyografi yazmak için, geçmişinize dair anıları ve belgeleri toplamak önemlidir. Fotoğraflar, mektuplar, günlükler ve kişisel notlar, anılarınızı canlandırmanıza yardımcı olabilir. Ayrıca, aile üyeleri ve eski arkadaşlarla görüşerek hatırladıkları detayları paylaşmalarını isteyebilirsiniz.
-Anlatım Tarzı: Otobiyografinizi hangi anlatım tarzıyla yazacağınıza karar verin. Birinci tekil şahıs (ben), ikinci tekil şahıs (sen) veya üçüncü tekil şahıs (o) gibi farklı anlatım tarzlarını seçebilirsiniz. Birinci tekil şahıs en yaygın tercih edilen anlatım tarzıdır, çünkü yazar doğrudan kendi deneyimlerini aktarır.
-Yapı ve Düzen: Otobiyografinizin yapısını planlayın. Kronolojik sıralama (doğumdan ölüme kadar), tematik sıralama (belirli konulara göre), veya bir karışım kullanabilirsiniz. Başlık, bölümler ve altbaşlıklar kullanarak metni düzenlemek ve okuyucuların hikayenizi takip etmelerine yardımcı olmak önemlidir.
-İçerik ve Detaylar: Otobiyografi yazarken deneyimlerinizi, duygularınızı ve düşüncelerinizi açık ve derinlemesine ifade etmeye çalışın. Detaylar ve anılar okuyucuları hikayenizin içine çekecek ve daha gerçekçi kılacaktır.
-Dil ve Üslup: Kendi dil ve yazım tarzınızı kullanın. Duygusal ve samimi bir dil, otobiyografinizin okuyuculara daha iyi bağ kurmasına yardımcı olabilir.
-İçsel Analiz: Otobiyografinizde kişisel gelişiminizi, öğrendiklerinizi ve deneyimlerinizden çıkarılan dersleri analiz edin. Bu, otobiyografinizi daha derin ve düşündürücü hale getirebilir.
-Düzenleme ve Revizyon: Otobiyografinizi yazdıktan sonra düzenleme ve revizyon yapın. Dil, dilbilgisi ve yazım hatalarını düzeltin. Metni akıcı hale getirmek için gerektiğinde cümleleri yeniden düzenleyin.
-Paylaşma ve Geri Bildirim: Otobiyografinizi yakın arkadaşlarınıza veya ailenize okutarak geri bildirim alın. Ayrıca profesyonel bir düzenleme ve eleştiri hizmeti kullanarak yazınızı inceletmek de faydalı olabilir.
Otobiyografi yazmak kişisel ve özel bir deneyimdir. Kendi hikâyenizi paylaşırken açık ve samimi olmanız, okuyucuların sizi daha iyi anlamalarına ve bağ kurmalarına yardımcı olabilir.
OTOBİYOGRAFİNİN ÖZELLİKLERİ NEDİR?
Otobiyografinin özellikleri, kişisel yaşamı, deneyimleri ve düşünceleri içeren bu türün temel unsurlarını tanımlar. İşte otobiyografi türünün başlıca özellikleri:
-Otobiyografide doğumdan itibaren otobiyografinin yazıldığı ana kadar yaşananlardan anlatmaya değer olanlar yazılır.
-Otobiyografilerde çoğu zaman sanatçı kendisiyle beraber aile büyüklerinden ve sosyal çevresinden, aile içi durumlarından da söz eder.
-Edebiyat, sanat, siyaset, spor gibi değişik alanlarda ünlü bir kişi; diğer insanlarca bilinmeyen yönlerini, başarısını nelere borçlu olduğunu ve nasıl kazandığını anlatmak amacıyla otobiyografisini yazar.
-Otobiyografi her ne kadar öznel bir anlayışla kaleme alınsa da gerçekler göz ardı edilmemelidir.
-Bütün bu iyi niyete rağmen otobiyografiler öznel eserler olarak kabul edilir. Çünkü kişi kendisini anlatmaktadır ve bunu yaparken tarafsız davranamaz.
Otobiyografi, yazarın yaşam hikayesini ve iç dünyasını anlatarak hem kişisel bir ifade biçimi hem de başkalarıyla paylaşılabilen bir türdür.
OTOBİYOGRAFİ VE BİYOGRAFİ ARASINDAKİ FARK NEDİR?
Otobiyografi ve biyografi, kişilerin yaşam hikayelerini anlatan iki farklı türdür ve aralarındaki temel farklar şunlardır:
1. Otobiyografi:
• Otobiyografi, kişinin kendi yaşam hikayesini yazdığı bir türdür. Yani yazar, otobiyografisini kendi perspektifinden anlatır.
• Birinci tekil şahıs (ben) anlatımı kullanılır ve yazar doğrudan kendi deneyimlerini aktarır.
• Otobiyografiler, yazarın kişisel yaşamını, düşüncelerini, duygularını ve deneyimlerini yansıtır.
• Bu tür, yazarın kendi gözünden yaşamını anlatma özgürlüğüne sahiptir ve kişisel düşüncelerin ve içsel duyguların daha fazla vurgulanmasına izin verir.
2. Biyografi:
• Biyografi, bir yazar veya biyografi yazarı tarafından yazılan ve başkasının yaşam hikayesini konu alan bir türdür. Yani biyografi, bir başkasının yaşamını dışarıdan inceleyen bir yazıdır.
• Üçüncü tekil şahıs (o) anlatımı kullanılır ve biyografi yazarı, kişinin yaşamını anlatırken yabancı bir gözlemci pozisyonundadır.
• Biyografiler, genellikle kişinin toplum içindeki etkisi, katkıları ve önemli olayları üzerine odaklanır.
• Bu tür, nesnel bir bakış açısı sunar ve yazarın kişisel düşünceleri veya duyguları yerine objektif bilgiler sunmayı amaçlar.
Özetle, otobiyografi yazarın kendi yaşam hikayesini anlattığı bir türdür, biyografi ise başka bir kişinin yaşamını inceleyen ve yazan bir türdür. Otobiyografi daha kişisel ve öznel bir bakış açısı sunarken, biyografi daha nesnel ve dışarıdan bir bakış açısı sunar.
OTOBİYOGRAFİYE ÖRNEKLER
Mina Urgan – Bir Dinozorun Anıları, Şevket Süreyya Aydemir – Suyu Arayan Adam, Hasan Ali Yücel – Hayatım, Sylvia Plath – Sırça Fanus, Stephen Hawking – Benim Kısa Tarihim, Jack Kerouac – Yolda
