Suriye’nin en etkili askeri figürlerinden biri olarak kabul edilen bir subay ve Beşar Esad’ın küçük kardeşidir. Suriye Ordusu’nun seçkin 4. Zırhlı Tümeni’nin komutanlığını yapmasının yanı sıra, Suriye Baas Partisi Merkez Komitesi üyesi olarak siyasi arenada da önemli bir rol oynadı.
Mahir Esad kimdir?
Hafız Esad ve Enise Mahluf’un en küçük çocuğu olan Mahir Esad, 1967 yılında doğdu. Şam Üniversitesi’nde işletme eğitimi aldıktan sonra askeri kariyere yöneldi. Kardeşi Basil Esad’ın 1994’te bir trafik kazasında ölmesinin ardından Hafız Esad’ın olası halefi olarak adı geçse de bu görev Beşar Esad’a verildi.
Mahir Esad, Suriye’de Devlet Başkanı olan ağabeyi Beşar Esad’dan sonra ülkenin en güçlü ikinci ismi olarak görülse de doğrudan Beşar’a meydan okuyacak bir etkiye sahip olmadığı düşünülmektedir. Sertliği ve acımasızlığıyla bilinen Mahir, özellikle Şam Baharı hareketine karşı baskılarda ve Suriye Devrimi sırasında protestolara yönelik şiddetli müdahalelerde ön plandaydı.
Dera’da gerçekleşen protestolar sırasında uyguladığı baskılar, uluslararası yaptırımlara neden olmuş ve Mahir’i Batı dünyasında eleştirilerin odağı haline getirmiştir. Ayrıca, Lübnan Başbakanı Refik Hariri’nin suikastını organize etmekle suçlanmıştır.
Uyuşturucu Kaçakçılığı ve Ekonomik Güç
Mahir Esad’ın liderlik ettiği 4. Zırhlı Tümen, Suriye’nin milyarlarca dolarlık uyuşturucu kaçakçılığı faaliyetlerinde önemli bir rol oynamaktadır. Fenetillin olarak bilinen yasadışı bir uyuşturucunun üretim ve ihracat operasyonlarının merkezinde olduğu iddia edilmektedir.
Hem seçkin Cumhuriyet Muhafızları'nın hem de Dördüncü Zırhlı Tümen'in komutanı olan Mahir, Esad ailesi içindeki en “haydut” ve acımasız kişi olarak tanınıyor. Kendisi yaygın olarak rejim için “kirli işleri” bitiren sert bir sadık olarak algılanıyor.
2005 tarihli bir Birleşmiş Milletler raporu Mahir'i Lübnan Başbakanı Refik Hariri suikastına bizzat karışmakla suçladı. Mahir'in kötü şöhretli Dördüncü Zırhlı Tümeni, Suriye Devrimi olayları sırasında hükümet karşıtı gösterilerin ülke geneline yayılmasına yol açan Dera'daki protestoculara karşı acımasız baskılar uygulayarak çok sayıda sivilin ölümünden sorumluydu.
Mahir Esad öldü mü?
20 Ağustos 2012 tarihinde, üst düzey bir Suriyeli askeri yetkilinin Moskova'daki bir hastanede öldüğünü bildirmesinin ardından, 18 Temmuz 2012 Şam bombalamasından bu yana görülmeyen Mahir Esad’ın yaralarına yenik düştüğü söylentileri ortaya çıktı.
Rapor yayınlandıktan sonra Suriye devlet medyası bunun doğru olduğunu reddetti. Muhalefet yanlısı Suriye Ulusal Konseyi'nin bir üyesi olan Muhammed Mahzeh, kendisinin ve diğer üyelerin bunun doğru olduğundan yüzde 100 emin olduklarını ve Moskova'da ölen Suriyeli askeri yetkilinin Mahir olduğunu iddia etti.
Ancak 10 Ekim 2012'de firari Suriyeli gazeteci Abdullah Ömer CNN'e yaptığı açıklamada Mahir'in Rusya'da tedavi gördüğünü ancak daha sonra başkanlık sarayına geri döndüğünü ve Mahir'in bombardımanda sol bacağını ve sol kolunu kaybettiğini söyledi.
Mahir Esad'ın şarkıcı George Wassouf ile Haziran 2014'te çekilmiş bir fotoğrafı Lübnanlı bir televizyon sunucusu tarafından yayınlanarak hayatta olduğu teyit edildi
Tutuklanma emri
15 Kasım 2023’te Fransa, Mahir Esad hakkında savaş suçları ve insanlığa karşı işlenen suçlar nedeniyle uluslararası tutuklama emri çıkardı. Bu suçlamalar, 2013 yılında Duma ve Doğu Guta’da gerçekleşen kimyasal saldırılarla ilişkilendirilmektedir.
Mahir Esad’ın eşi kim?
Mahir Esad, iki kız ve bir oğulları olan Sünni bir kadınla, Manal Cadaan ile evlidir. Sünni bir kadınla evlenmesi, Suriye’deki Sünni elitlerle olan iş bağlantılarını güçlendirmiştir. Ancak Mahir’in öfkeli ve sert mizacı, kişisel ve profesyonel çevresinde çatışmalara neden olmuştur.
