RAYİÇ BEDEL NEDİR?
Rayiç bedel, bir malın alışa ya da satışa konu olduğu zaman dilimindeki güncel satış veya sürüm bedelini temsil eder. Bu bedel, malın değerini ve fiyatını belirlemek için kullanılır. Ayrıca, rayiç bedel malın değerinin altında satılmasını engellemeye yardımcı olur ve pazarın dengesini korur. Arz-talep ilişkilerine dayalı olarak belirlenen rayiç bedel, malın alım-satım işlemleri, sigortalama ve vergilendirme bedelleri gibi birçok alanda kullanılır.
Rayiç bedel ile piyasa değeri arasında önemli bir fark vardır. Rayiç bedel, malın arz-talep dengesi ve rekabet miktarı gibi faktörler göz önüne alınarak belirlenen bir değeri temsil ederken, piyasa değeri yalnızca bir malın piyasadaki fiyatını ifade eder. Rayiç bedel, ekonomik işlemlerde ve mülk değerlemelerinde yaygın olarak kullanılırken, piyasa değeri yalnızca günlük alım-satım işlemlerinde rol oynar.
.jpg?)
Rayiç Bedel Hangi Alanda Kullanılır?
Rayiç bedelin kullanıldığı alanlar şunlardır:
- Belediyeler tarafından emlak vergisinin hesaplanması ve tahsil edilmesinde,
- Bir mülkün satışı, devri, ipotek verilmesi veya rehin alınması gibi işlemler için ödenecek vergilerin belirlenmesinde,
- Gayrimenkullerin ve araçların sigorta değerinin belirlenmesinde,
- İkinci el araç satış değerinin belirlenmesinde,
- Bir mülkün kamulaştırma bedelinin belirlenmesinde,
- Mahkeme işlemlerinde bir mülkün değerinin belirlenmesinde,
- Bir mülkün yatırım potansiyelinin belirlenmesinde.
RAYİÇ BEDEL NASIL BELİRLENİR?
Konut rayiç bedeli belirlenirken şu kriterler dikkate alınır:
- Konutun bulunduğu konum, mahalle, sokak
- Konutun bulunduğu bölgedeki arz-talep dengesi
- Konutun hastane, okul, toplu taşıma gibi sosyal hizmetlere yakınlığı
- Konutun alışveriş merkezi, spor tesisleri, sinema, tiyatro, gezi alanları, parklar gibi sosyal yaşam alanlarına yakınlığı
- Konutun bulunduğu bölgenin tarihi ve coğrafi özellikleri
- Konutun bulunduğu binanın özellikleri
- Konutun yaşı
- Konutun metrekaresi
- Arsanın bulunduğu konum
- Arsanın bulunduğu bölgedeki arz-talep dengesi
- Ulaşıma olan uzaklığı
- Şehir merkezine olan uzaklığı
- Arsanın imar durumu
- Arsanın şekli
- Arsanın metrekaresi
Araç rayiç bedeli ise aşağıdaki kriterlere göre belirlenir:
- Aracın markası
- Aracın modeli
- Aracın üretildiği yıl
- Aracın kaza ve hasar geçmişi
- Aracın değişen ve boyanan parçaları
- Aracın yaptığı kilometre
RAYİÇ BEDEL NASIL HESAPLANIR?
Konut Rayiç Bedeli Hesaplaması
- Konutun bulunduğu bölgede benzer özelliklere sahip en az üç konutun metrekare satış değeri belirlenir.
- Bu üç konutun rayiç bedelleri ve metrekareleri toplanır, toplam rayiç bedel toplam metrekareye bölünerek metrekare başına rayiç bedel belirlenir.
- Metrekare başına belirlenen bedel, rayiç bedeli hesaplanan konutun metrekaresi ile çarpılarak konutun rayiç bedeli bulunur.
Arsa Rayiç Bedeli Hesaplaması
- Arsanın bulunduğu bölgede benzer özelliklere sahip en az üç arsa belirlenir.
- Bu arsaların satış bedelleri toplam metrekareye bölünür ve metrekare başına rayiç bedel tespit edilir.
- Metrekare başına belirlenen rayiç bedel, hesaplanan arsanın metrekaresi ile çarpılarak arsanın rayiç bedeli hesaplanır.
Araç Rayiç Bedeli Hesaplaması
Araç rayiç bedeli, aracın yaşını, modelini, mevcut hasarlarını, motor gücünü, ekstralarını ve pazar koşullarını dikkate alarak hesaplanır. Hesaplama aşağıdaki şekilde yapılır:
- Araçın özellikleri ve durumu göz önüne alınarak Türkiye Sigortalar Birliği Kasko Değer Listesi veya ikinci el araç satış platformlarının fiyatlandırmaları incelenir.
- Araç rayiç bedeli, bu incelemeler sonucunda elde edilen verilere dayanarak belirlenir.
TAPU RAYİÇ BEDELİ NASIL HESAPLANIR?
Rayiç bedel, bir malın alışa veya satışa konu olduğu zaman dilimindeki güncel satış veya sürüm bedelini ifade eder. Bu kavram, özellikle taşınmaz malların alım-satım işlemlerinde önemlidir. İşte rayiç bedelin önemi ve bazı uygulama alanları:
Alım-Satım İşlemleri: Rayiç bedel, gayrimenkullerin alım-satım işlemlerinde kullanılır. Bir gayrimenkulün rayiç bedeli, o malın piyasa değerini yansıtır. Satıcı ve alıcı arasındaki sözleşmeye dayalı gerçek satış bedeli, bu rayiç bedelden farklı olabilir. Ancak tapu işlemleri sırasında tapu harcı, rayiç bedel üzerinden hesaplanır.
Sigortalama: Sigorta şirketleri, sigorta poliçelerinin primlerini ve teminatlarını belirlerken rayiç bedeli dikkate alır. Eğer bir malın sigorta değeri rayiç bedelin altında belirlenirse, sigortalanan kişi zarar durumunda yetersiz bir ödeme alabilir.
Vergilendirme: Vergi dairesi, gayrimenkul sahiplerinin ödemesi gereken emlak vergisini belirlerken rayiç bedeli temel alabilir. Rayiç bedel, bir malın vergi değerini belirlemede önemli bir kriter olabilir.
Kredi Değerlemesi: Bankalar, ipotekli krediler için gayrimenkullerin değerlemesinde rayiç bedeli göz önünde bulundurabilir. Kredi başvurusu yapan bir kişinin sahip olduğu gayrimenkulün rayiç bedeli, kredi limitini ve koşullarını etkileyebilir.
Emlak Yatırımı: Emlak yatırımcıları, gayrimenkul alırken ve satarken rayiç bedeli ile gerçek satış bedeli arasındaki farkları dikkate alır. Bu farklar, yatırım getirisi hesaplarında önemli bir rol oynar.
Rayiç bedel, zaman içinde değişebilir. Ekonomik koşullar, piyasa talebi ve gayrimenkulün fiziksel durumu gibi faktörler, bir malın rayiç bedelini etkileyebilir. Bu nedenle gayrimenkul sahipleri ve alıcıları, gayrimenkullerin güncel rayiç bedelini dikkate almalıdır. Ayrıca, bu değerleri hesaplamak için belediyeler, uzman değerleme kuruluşları veya e-devlet gibi kaynaklardan faydalanabilirler.
RAYİÇ BEDELİ SORGULAMA NASIL YAPILIR?
Konut ve arsa rayiç bedeli sorgulamak için e-devlet üzerindeki Belediye Hizmetleri sayfasını kullanabilirsiniz. Aşağıda adım adım nasıl sorgulama yapabileceğinizi açıklıyorum:
İlk olarak e-devlet'e giriş yapmanız gerekmektedir. Eğer e-devlet şifreniz yoksa, size en yakın PTT şubesinden veya e-devlet'ten temin edebilirsiniz.
E-devlet'e giriş yaptıktan sonra, sol üst köşede bulunan "Hizmetler" menüsünü tıklayın.
Açılan menüden "Belediye Hizmetleri" veya benzer bir seçeneği seçin. Bu seçeneğin ismi belediyeden belediyeye değişebilir.
Belediye Hizmetleri sayfasında "Rayiç Bedel Sorgulama" veya benzer bir başlık arayın ve bu seçeneği tıklayın.
Sorgulama yapmak istediğiniz belediyeyi seçin. Eğer arsa sorgulaması yapacaksanız, arsa metrekare birim değerini de belirleyin.
Konutun bulunduğu mahalle, cadde, sokak gibi detayları ilgili alanlara girdikten sonra sorgulama işlemini tamamlayabilirsiniz.
Konut ve arsa için rayiç bedel sorgulaması tamamlandığında, ilgili bilgilere ulaşabilirsiniz.
Araç rayiç bedeli için ise Türkiye Sigorta Birliği'nin Kasko Değer Listesi sayfasını kullanabilirsiniz. Bu liste, çeşitli araçların rayiç bedellerini içerir. Ayrıca, sigorta şirketinizden de bu konuda destek alabilirsiniz. İkinci el bir araç satın almak ya da satmak istediğinizde, aracın rayiç bedeli önemlidir ve bu değeri doğru bir şekilde belirlemek için Türkiye Sigorta Birliği'nin Kasko Değer Listesi'ne başvurmanız faydalı olacaktır.
