13 Aralık 2024 Cuma günü ATV ekranlarında yayınlanan Kim Milyoner Olmak İster programında, yarışmacıya 100 bin TL değerindeki bir soru soruldu. Oktay Kaynarca'nın sunduğu yarışma programının son bölümünde, "Halet Çambel ve Suat Fetgeri Aşeni, eskrim dalında hangi olimpiyatlarda Türkiye'yi temsil eden ilk kadın sporculardır?" sorusu dikkat çekti.
Yarışmacı için büyük bir öneme sahip olan bu sorunun doğru cevabı 1936 Berlin Olimpiyatları (B şıkkı) oldu. Ancak, Halet Çambel ve Suat Fetgeri Aşeni'nin başarıları, yalnızca bu tarihi olimpiyatla sınırlı değildi. Peki, bu iki önemli sporcu kimdir ve nasıl bir tarihe imza atmışlardır?
SUAT FETGERİ AŞENİ KİMDİR?
Suat Fetgeri Aşeni, 22 Eylül 1916'da doğmuş, 22 Nisan 1970'te hayatını kaybetmiştir. Türk eskrimci olarak tanınan Aşeni, 1936 Berlin Yaz Olimpiyatları’nda Türkiye'nin ilk kadın olimpiyat sporcularından biri olarak büyük bir başarıya imza atmıştır. Aynı zamanda Halet Çambel ile birlikte Olimpiyatlar'a katılan ilk Türk kadın sporcu olan Aşeni, bu unvanıyla da tarihe geçmiştir. Ayrıca, Aşeni ve Çambel, oyunlar tarihindeki ilk Müslüman kadın eskrimciler olarak da kayıtlara geçmiştir.
Suat Fetgeri Aşeni, aynı zamanda Beşiktaş JK'nin kurucularından olan sporcu ve antrenör Ahmet Fetgeri Aşeni ile Mihrimah Aşeni'nin kızıdır. Kabataş Erkek Lisesi mezunu olan Aşeni, yaşamı boyunca sporun farklı alanlarında önemli katkılar sağlamış, ardından Amiral Burhanettin Tarı ile evlenmiştir.
SUAT FETGERİ AŞENİ'NİN 1936 BERLİN OLİMPİYATLARI BAŞARISI
1936 Berlin Olimpiyatları, Suat Fetgeri Aşeni'nin kariyerinin zirveye çıktığı anlardan biridir. Bu Olimpiyatlarda, Aşeni, ülkesini temsil ederek Türkiye'nin ilk kadın olimpiyat temsilcisi olma unvanını kazanmıştır. Halet Çambel ile birlikte, bu ikili, Türk kadınlarının spordaki başarısını dünyaya tanıtan öncü isimler olmuştur.
HALET ÇAMBEL KİMDİR?
Halet Çambel 27 Ağustos 1916'da Berlin'de dünyaya geldi. Babası, Almanya'da askerî ataşelik görevi yapan ve Atatürk'ün yakın arkadaşlarından Hasan Cemil Bey, annesi dönemin Berlin Büyükelçisi İbrahim Hakkı Paşa'nın kızı Remziye Hanım'dır. Dört çocuklu ailenin üçüncü çocuğu idi. Hukukçu ve gazeteci Leyla Çambel ile kanser araştırmacısı Perihan Çambel'in kardeşi, mühendis Bülent Çambel'in ablasıdır.
Halet Çambel, Türk arkeolog, arkeoloji alanındaki önemli katkıları ve spor dünyasındaki başarılarıyla tanınan bir isimdir.
Çambel, arkeolojiye olan ilgisini genç yaşlarda keşfetmiş ve Boğazköy'deki Hattuşaş kazılarında stajyer olarak başladığı serüven, hayatı boyunca süren bir tutkuya dönüşmüştür. Bu kazılar, Hitit uygarlığı üzerine yaptığı araştırmalarla bilim dünyasında büyük yankı uyandırdı.
Özellikle Karatepe-Arslantaş Höyüğü, Çambel’in en büyük başarılarından biri olarak tarihe geçmiştir. Burada yaptığı kazılar sonucunda, Türkiye'nin ilk açık hava müzesini kurmuş ve Hitit hiyerogliflerinin çözülmesinde önemli bir rol oynamıştır. Bu bulgular, Çambel'in bilim dünyasına sağladığı katkıların başında gelir.
Halet Çambel, sadece bir arkeolog değil, aynı zamanda sporcu olarak da iz bırakmıştır. Eskrim dalında Türkiye’yi temsil etmiş ve Suat Fetgeri Aşeni ile birlikte olimpiyatlara katılan ilk Türk kadın sporcu unvanını kazanmıştır.
Hayatının bir başka önemli parçası ise Akyaka evlerinin mimarı Nail Çakırhan ile olan evliliğidir.
Halet Çambel, bilim ve spor dünyasında birçok başarıya imza atmış, bir dönemin en önemli figürlerinden biri olarak tarihe geçmiştir.
Çambel, 12 Ocak 2014'te İstanbul'da hayatını kaybetti.
