İsrail medyasında yer alan iddialara göre, ABD Başkanı Donald Trump, Suriye'de bulunan Amerikan askerlerini geri çekme kararı aldı. Beyaz Saray'dan adı açıklanmayan üst düzey yetkililerin Tel Aviv yönetimine mesaj ilettiği öne sürülürken, bu kararın İsrail'de endişeyle karşılandığı belirtildi. Özellikle Golan Tepeleri üzerindeki İsrail işgalinin geleceği konusunda belirsizliklerin arttığı ifade ediliyor.
ABD Askerlerinin Çekilme Kararı İsrail'i Endişelendirdi
İsrail devlet televizyonu KAN’ın haberine göre, Trump yönetimi, Suriye'de bulunan ABD askerlerini geri çekme niyetinde olduğu mesajını İsrail'e iletti. Bu gelişmenin, bölgede faaliyet gösteren terör örgütü PKK/YPG üzerindeki etkilerine de dikkat çekildi. Haberde, ABD askerlerinin çekilmesiyle birlikte PKK/YPG'nin askeri ve lojistik destek açısından zor bir duruma düşeceği belirtildi. İsrail yönetimi, bu kararın Suriye'deki güç dengesini değiştirebileceği ve İsrail'in güvenliği açısından riskler yaratabileceği görüşünde.
İsrail Ordusu Golan Tepeleri'ndeki İşgalini Genişletiyor
ABD’nin Suriye'den asker çekme ihtimali tartışılırken, İsrail ordusu ise Golan Tepeleri’ndeki askeri varlığını genişletmeye devam ediyor. İsrail ordusu, Hermon Dağı’nın Suriye tarafında yeni askeri karakollar inşa ettiğini duyurdu.
İsrail Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, askerlerin sert kış koşullarında barınmalarını sağlamak amacıyla yalıtımlı yapılar inşa edildiği, bölgeye jeneratör, ısıtıcı ve kışlık askeri kıyafetler nakledildiği belirtildi. Savunma Bakanı Yisrael Katz, kış aylarında da İsrail askerlerinin Hermon Dağı’nda kalması talimatını verdiğini açıklarken, bu adımın, işgal altındaki Golan Tepeleri’nde kurulan İsrail yerleşim birimlerini koruma amacı taşıdığını ileri sürdü.
Golan Tepeleri'ndeki İşgalin Tarihçesi
İsrail’in Golan Tepeleri’ni işgali, 1967 yılında Altı Gün Savaşı sırasında başladı. 5 Haziran 1967'de İsrail ordusu, Batı Şeria, Doğu Kudüs ve Sina Yarımadası'nın yanı sıra Golan Tepeleri’ni de işgal etti. 1973’te Suriye, Golan Tepeleri’ni geri almak için "Yom Kippur Savaşı" olarak bilinen askeri harekatı başlattı ancak başarılı olamadı.
Tel Aviv ile Şam arasında 5 Haziran 1974'te imzalanan Kuvvetlerin Çekilme Anlaşması uyarınca, İsrail, 1973 savaşında işgal ettiği Suriye topraklarından çekilmeyi kabul etti. Ancak 1967’de işgal ettiği Golan Tepeleri’ni elinde tutmaya devam etti. Stratejik önem taşıyan Golan Tepeleri'ni bırakmak istemeyen İsrail, 1981’de tek taraflı olarak bölgeyi ilhak ettiğini duyurdu. Ancak ABD dışında uluslararası toplum bu kararı bugüne kadar tanımadı.
Golan Tepeleri'nin statüsüne dair çözüm arayışları yıllar boyunca sürdü. 2000 yılında ABD'nin arabuluculuğunda yapılan müzakereler başarısızlıkla sonuçlandı. İsrail'in, Golan Tepeleri'ni Suriye'ye geri vermesi karşılığında, Celile Gölü çevresindeki bazı kritik su kaynaklarını bırakmak istememesi, görüşmelerin tıkanmasına neden oldu.
2008’de Türkiye’nin ara buluculuğunda başlayan dolaylı görüşmeler de İsrail'in Gazze’ye düzenlediği saldırılar ve dönemin İsrail Başbakanı Ehud Barak’ın yolsuzluk suçlamaları nedeniyle istifa etmesiyle son buldu. 2016 yılında ise İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Golan Tepeleri'nde Bakanlar Kurulu toplantısı düzenleyerek uluslararası topluma bölgenin "İsrail toprağı" olarak tanınması çağrısında bulundu. Ancak bu çağrı, dünya genelinde tepkiyle karşılandı.
ABD Başkanı Donald Trump ise 25 Mart 2019’da yaptığı açıklamada, Golan Tepeleri üzerindeki "İsrail egemenliğini" tanıdıklarını duyurdu. Bu karar, uluslararası hukuk açısından büyük tartışmalara neden oldu.
İsrail'in Suriye'ye Yönelik Saldırıları Artıyor
Suriye'de 27 Kasım'dan itibaren şiddetlenen çatışmalar, 8 Aralık'ta 61 yıllık Baas rejiminin çökmesiyle sonuçlandı. Aynı gün İsrail ordusu, Suriye’ye yönelik saldırılarını artırdı. Rejim ordusunun askeri altyapısını hedef alan İsrail güçleri, işgalini genişleterek Şam’ın 25 kilometre yakınına kadar ilerledi.
İsrail'in Suriye'deki bu hamleleri, ABD'nin bölgeden asker çekme ihtimaliyle birlikte değerlendirildiğinde, bölgedeki dengelerin hızla değişebileceği yorumlarını da beraberinde getiriyor. İsrail yönetimi, ABD'nin çekilmesi durumunda Suriye'deki İran ve Rusya'nın etkinliğinin artacağını ve bu durumun kendi güvenliği açısından büyük bir risk oluşturacağını öne sürüyor.
Bölgedeki Yeni Dönemin Şifreleri
Trump yönetiminin Suriye'den asker çekme kararının ardından, bölgedeki yeni güç dengeleri de şekillenmeye başladı. ABD'nin bölgedeki varlığını azaltması, İran, Rusya ve Suriye rejiminin daha fazla hareket alanı kazanmasına neden olabilir. Bu durumun, İsrail'in bölgesel stratejilerini nasıl etkileyeceği ise önümüzdeki süreçte netleşecek.
ABD'nin asker çekme kararı ve İsrail'in Golan Tepeleri'ndeki genişleme hamleleri, Orta Doğu'daki güç mücadelesinin yeni bir evreye girdiğini gösteriyor. Önümüzdeki süreçte İsrail’in nasıl bir yol izleyeceği, ABD’nin bölgedeki askeri varlığını ne ölçüde azaltacağı ve Suriye’deki dengelerin nasıl değişeceği yakından takip edilecek.
