Turan Emeksiz kimdir?
Turan Emeksiz, 1940 yılında dünyaya gelmiştir. 1960 yılında İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi öğrencisi olarak eğitimine devam ederken, Türkiye'nin tarihinde önemli bir dönüm noktasına şahitlik etmiş ve genç yaşta hayatını kaybetmiştir. 28 Nisan 1960 sabahı, İstanbul Üniversitesi'ndeki öğrencilerin düzenlediği protesto mitingi sırasında, polisin müdahalesiyle başlayan olaylarda Turan Emeksiz trajik bir şekilde hayatını kaybetmiştir. Turan Emeksiz'in ölümüne yol açan olaylar, 1960 yılına damgasını vuran 27 Mayıs Darbesi öncesinde meydana gelmiştir. O dönemde İstanbul Üniversitesi'nde öğrenim gören öğrenciler, üniversite yönetimi tarafından kabul edilen Tahkikat Komisyonu’nun kurulmasını protesto etmek amacıyla Beyazıt Meydanı'nda toplandılar. Ancak protesto kısa sürede büyüyüp, okulu çevreleyen alanlara ve ardından Beyazıt Meydanı'na kadar yayıldı. Olaylar sırasında polis, öğrencileri müdahale etmek amacıyla okul bahçesine girdi ve durumu kontrol altına almaya çalıştı.
Turan Emeksiz nasıl öldü?
Protesto esnasında olayların büyümesi ve tansiyonun artması sonucu, polis öğrencilere ateş açtı. 20 yaşındaki Turan Emeksiz, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi öğrencisi olarak bu çatışma sırasında vurulmuş ve yaşamını yitirmiştir. Emeksiz’in ölümüne yol açan bu trajik olay, dönemin siyasi ortamı ve toplumsal gerilimi açısından oldukça önemli bir dönüm noktasıdır. Turan Emeksiz’in hayatını kaybettiği olaylarla ilgili, 2023 yılında TBMM Darbeleri Araştırma Komisyonu'na ulaşan yeni belgeler, dönemin dramatik fotoğraflarını da gözler önüne serdi. Bu belgeler arasında, 28-29 Nisan 1960 tarihlerinde İstanbul ve Ankara'da düzenlenen öğrenci gösterilerinde hayatını kaybeden Turan Emeksiz’in vurulma anlarına ait fotoğraflar da yer alıyor. Emeksiz’in ölümüne dair yapılan otopsi raporlarında, "yerden seken kurşun mu isabet etti?" sorusunun yanıtı arandı. Turan Emeksiz’in vücudunda çıkarılan merminin, başında herhangi bir ezilme olmadığını gösteren uzman ifadeleri ve otopsi raporları, o dönemin toplumsal tartışmalarına ışık tutuyor. Ayrıca, o dönem yapılan açıklamalarda, Turan Emeksiz’in cebinden iki tiyatro bileti çıkarıldığı da yer almıştır.
Turan Emeksiz aslen nerelidir? Turan Emeksiz Lisesi nerede?
Turan Emeksiz aslem Malatyalıdır ve anısı, doğum yeri olan Malatya'da unutulmamıştır. Emeksiz’in adı, memleketi Malatya’da bir caddeye ve bir liseye verilmişti. Ancak, daha sonra bu cadde Milli Egemenlik Caddesi olarak değiştirildi ve lisenin adı da Malatya Lisesi olarak güncellendi. Buna ek olarak, İstanbul Üniversitesi'nde de Turan Emeksiz'in adı yaşatılmaya devam etti. İstanbul Üniversitesi öğrenci yemekhanesi ona ithaf edilmiş, ayrıca İstanbul'da bir şehir hatları vapuruna da ismi verilmiştir. Bugün, Turan Emeksiz’in adını taşıyan bu vapur, Mudanya Güzelyalı Yat Limanı'nda bir restoran olarak hizmet vermektedir. İstanbul Üniversitesi Beyazıt Kampüsü'nde Turan Emeksiz’in anısına bir anıt dikilmiştir. Bunun yanı sıra, Malatya'da da bir büstü yer alıyor.
