Sümerolog ve araştırmacı-yazar Muazzez İlmiye Çığ’ın vefatı, kurucusu olduğu HZİ Vakfı ve kardeşi Prof. Dr. Turan İtil’in hayatını merak konusu haline getirdi. Turan İtil kimdir? Turan İtil Nevzah Tarhan olayı nedir?Turan İtil kitapları.. İşte detaylar…
TURHAN İTİL KİMDİR?
Prof. Dr. Turan İtil, nöro-psiko-farmakoloji alanında yaptığı çalışmalarla tanınan bir bilim insanıdır. 1924 yılında doğan İtil, Türk bilim dünyasında önemli bir isim olarak anılsa da, hakkında dile getirilen bazı iddialar, kariyerini tartışmalı hale getirmiştir.
Muazzez İlmiye Çığ’ın kardeşi:
Sümerolog ve araştırmacı-yazar Muazzez İlmiye Çığ’ın öz kardeşi olan Turan İtil, bilimsel çalışmalarıyla olduğu kadar, insan hakları ve etik tartışmalarının merkezinde yer almasıyla da dikkat çekmiştir.
İddialar ve tartışmalar:
İtil’in, devrimci tutsaklar üzerinde etik dışı deneyler yaptığı ve bu deneylerin insanlık dışı uygulamalar içerdiği iddia edilmektedir. Bu deneyler ve çalışmaları nedeniyle yoğun eleştirilere maruz kalan İtil’in, çalıştığı merkezlerin bombalanması sonrasında apar topar yurt dışına kaçtığı öne sürülmektedir.
Turan İtil ve Muazzez İlmiye Çığ’ın kurucusu olduğu HZİ Vakfı, özellikle 1980 darbesi sonrası cezaevlerinde yapılan deneylerle tanınıyor. Bu deneylerin, çeşitli mahkumlar üzerinde psikolojik ve fiziksel etkiler yarattığı iddia ediliyor. Deneylerin mağdurlarından biri olan Recep Küçükizsiz, yıllar sonra, tanık olduğu deneylerin izlerini bulmaya çalıştı ve adalet arayışına girdi.
Recep Küçükizsiz, deneyler sırasında bir kez karşılaştığı Turan İtil’i, 29 yıl sonra bir televizyon programında görünce şaşkına döndü. O an, İtil’in kimliğini hatırlayan Küçükizsiz, yaşadığı travmanın izlerini silmek için adalet arayışına girdi. Yıllarca süren bu mücadelede Küçükizsiz, savcılığa dilekçe sunarak yaşadıklarını yargıya taşımaya çalıştı. Ancak dilekçesinin cevapsız kalması, ona adaletin uzak olduğunu gösterdi.
Bilimsel başarıları ve ölüm yılı:
Turan İtil, nöroloji ve psikiyatri alanında öncü sayılan çalışmalara imza atmış bir isimdir. Ancak, tartışmalı geçmişi onun mirası üzerinde gölge bırakmıştır. İtil, 2014 yılında, 90 yaşında yaşamını yitirmiştir.
TURAN İTİL VE NEVZAT TARHAN OLAYI NEDİR?
Cezaevinde yaşadığı işkence dönemlerini anlatan Küçükizsiz Turan İtil ve Nevzat Tarhan'a dair şunları anlattı: Cezaevinden çıktıktan sonra yurtdışına giden ve o süreç içerisinde İtil’e dair yazılar okuduğunu belirten Küçükizsiz, “Ben yurtdışındayken zaman zaman Turan İtil ile ilgili basına yansıyan şeyleri okudum. İtil’in ancak hiç fotoğrafını görmedim. Nevzat Tarhan (şu an Üsküdür Üniversitesi Rektörü), Ayhan Songar gibi isimler de bu heyetin içinde. Nevzat Tarhan, İtil’in asistanıymış. Bu durumdan haberi varmış. Belki de bizim doldurduğumuz anketleri bunlar deşifre edip hazırladılar. Televizyonda görene kadar şahsını hiç tanımadım” dedi.
