İsrail'de 7 Ekim 2023'ten sonra Gazze Şeridi'ne başlayan saldırıların ardından Haredilerin askerlikten muaf tutulmaya devam edilip edilmeyeceği tartışması yaşanıyor.
İsrail Meclisinde, Haredilerin zorunlu askerlikten muaf tutulmasına ilişkin yasa tasarısı, 11 Haziran'da yapılan oylamada oy çokluğuyla kabul edilmişti.
Tasarı, yürürlüğe girmesi için ikinci ve üçüncü okumada onaylanmak üzere Meclisin Dışişleri ve Güvenlik Komitesinde tartışılacak.
İsrail'deki zorunlu askerlik hizmetini onlarca Haredi, başkent Tel Aviv yakınlarındaki Bney Brak kentinde protesto etti.
Göstericiler, kuzey güney yönünde uzanan ve Bney Brak kentinden geçen 4 numaralı otoyolu trafiğe kapattı. Polisler, otoyolda oturma eylemi yapan göstericileri dağıtmak için zaman zaman müdahalede bulundu.
ULTRA ORTODOKS YAHUDİLER KİMLERDİR?
Ultra Ortodoks Yahudiler, Yahudiliğin en katı yorumlarını benimseyen ve bu kurallara sıkı sıkıya bağlı kalan bir grubu ifade eder. Genellikle Haredi veya Haredi Yahudiler olarak da adlandırılırlar. Bu topluluklar, geleneksel dini uygulamalara ve inançlara bağlılıklarıyla bilinirler ve modern toplumdan büyük ölçüde izole bir yaşam sürerler.
DİNİ VE TOPLUMSAL YAŞAM
Ultra Ortodoks Yahudiler, günlük yaşamlarını dini kurallar ve gelenekler doğrultusunda düzenlerler. Erkekler genellikle siyah takım elbiseler, beyaz gömlekler ve şapkalar giyerler. Kadınlar ise modest (tesettürlü) giyim kurallarına uyarlar ve genellikle başlarını örterler.
Bu topluluklar, Tora ve Talmud'a sıkı sıkıya bağlı kalır ve dini eğitim önemli bir yere sahiptir. Erkekler, genellikle yeshiva adı verilen dini okullarda yoğun bir dini eğitim alırlar. Kadınlar ise ev işlerine ve çocuk yetiştirmeye odaklanırlar, ancak bazıları da dini eğitim alır ve öğretmenlik yapar.
EĞİTİM VE ÇALIŞMA HAYATI
Eğitim sistemi, büyük ölçüde dini eğitime odaklanır. Seküler eğitim genellikle ikinci plandadır. Bu nedenle, Ultra Ortodoks Yahudiler arasında seküler mesleklerde çalışanların sayısı sınırlıdır. Birçok erkek, yaşamlarını dini çalışmalara ve ibadete adar, ekonomik ihtiyaçlarını ise genellikle cemaat desteği ile karşılarlar.
TOPLUMSAL İZOLASYON VE MODERNİTEYE BAKIŞ
Ultra Ortodoks Yahudiler, modern topluma karşı mesafeli bir duruş sergilerler. Televizyon, internet ve diğer modern teknolojilerden kaçınırlar veya sınırlı kullanımını benimserler. Bu izolasyon, dini ve kültürel değerlerin korunmasına yardımcı olur. Aynı zamanda, çocuklarını modern dünyanın etkilerinden uzak tutmak için bu yaklaşımı sürdürürler.
NÜFUS VE COĞRAFİ DAĞILIM
Ultra Ortodoks Yahudiler, özellikle İsrail, Amerika Birleşik Devletleri (New York ve New Jersey gibi eyaletler), Kanada ve İngiltere'de yoğunlaşmıştır. İsrail'de Bnei Brak, Mea Shearim gibi mahallelerde ve New York'ta Brooklyn gibi bölgelerde büyük topluluklar halinde yaşarlar.
İÇSEL FARKLILIKLAR
Ultra Ortodoks Yahudi toplumu, kendi içinde farklı gruplara ayrılır. Bunlar arasında Hasidik Yahudiler ve Litvish (Litvak) Yahudiler en belirgin olanlardır. Hasidik Yahudiler, mistik öğretilere ve karizmatik liderlere (Rebbe) büyük önem verirken, Litvish Yahudiler daha akademik ve entelektüel bir yaklaşımı benimserler.
