Ziraat Yüksek Mühendisi Ramis Özgen Akın, son dönemde artan iklim değişikliği, gece-gündüz sıcaklık farkı ve zirai don olaylarının birçok bölgede ürün kayıplarına neden olduğunu ifade etti. Akın, üreticilerin hem çeşit seçiminde hem de önlem alma konusunda bilinçli hareket etmesi gerektiğini söyledi.
Akın, yaşanan süreci şu sözlerle değerlendirdi:
“İklim değişiklikleri ciddi anlamda tarımsal üretimde ürün kayıplarına yol açtı. Hava şartlarındaki değişim, gece-gündüz sıcaklık farklarının artması gibi unsurlar bu yıl tarımsal üretimde birçok ürünü etkiledi. Akdeniz kuşağındaki üretim alanları, Adana ve Antalya gibi bölgelerde, özellikle de gece-gündüz farkının artması ve ani sıcaklık değişimlerinden dolayı ciddi şekilde zarar gördü. Bitkiler verim düşüklüğü yaşadı. Bu değişimlere karşı önceden önlem alınması gerekiyor.”
Akın’a göre, iklim değişikliğine karşı en önemli tedbirlerden biri, üretilecek ürünün doğru seçilmesi:
“Üretim yaparken seçtiğimiz ürün çeşitleri çok önemli hale geldi. Artık bundan 10 yıl önce olmayan iklimsel etkiler günümüzde karşımıza çıkıyor. Bu yüzden üretimde ani sıcaklık düşüşlerine ve gece-gündüz farkına dayanıklı çeşitler tercih edilmeli. Üretici bu konuda bilinçlendirilmeli.”
Bazı ürün gruplarında ciddi zararların meydana geldiğini söyleyen Akın, özellikle narenciye grubunu örnek verdi:
“Ürün bazlı değerlendirme yapmak gerekirse narenciye ürünlerinde ciddi zararlar gözlemlenmekte. Portakal, mandalina gibi narenciye ürünlerinin meyve oluşumunda problemler var. Ayrıca sebze grubunda, özellikle yeşil yapraklı sebzelerde zararlar meydana geldiği gözlemlendi. Ancak tam bir zarar tespiti için ürün bazında detaylı eksper incelemesi gerekiyor. Şu anda net bir zarar oranı söylemek mümkün değil, bu ancak Tarım İl Müdürlüğü ya da bağımsız eksperler tarafından yapılacak tespitlerle ortaya çıkacaktır.”
Zirai donların, üretim kadar fiyatları da etkileyeceğini ifade eden Akın, bu konuda hem üretici hem de tüketici açısından dikkat çekici bir uyarıda bulundu:
“Son haftalarda yaşanan zirai donlar, meyve ve sebze gruplarında büyük zararlar oluşturdu. Bu zararlar, piyasada beklenen üretim miktarlarının düşmesine yol açacak. Dolayısıyla bu durum tüketiciyi de etkileyecek. Talep artarken arz azalacağı için fiyat artışları yaşanabilir.”
Zirai donlara karşı alınabilecek bazı önlemleri de hatırlatan Akın, Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün uyarılarına dikkat edilmesi gerektiğini söyledi:
“Zirai donlara karşı bazı önlemler alınabilir. Meteorolojinin yapmış olduğu uyarılar dikkate alınmalı. Özellikle ilkbahar geç donları, ağaçların çiçek açmasından sonra gerçekleştiği için bu durum büyük risk taşır. Ortam ısısının yükseltilmesi, su buharı püskürterek sis oluşturulması, rüzgâr makineleriyle hava sirkülasyonu sağlanması gibi önlemler hem açık bahçelerde hem de seralarda etkili olabilir.”
Zirai don yaşandığında üreticilerin aceleyle karar vermemesi gerektiğini de vurgulayan Akın, şöyle konuştu:
“Eğer don olayı yaşanmışsa hemen panik yapılmamalı. Buzlar çözüldükten sonra zarar net olarak ortaya çıkar. Bitki üzerindeki zararların tespiti yapılmalı. Hasar nerede oluştuysa, oraya yönelik uygulamalar yapılmalı. Üretime kontrollü şekilde devam edilmeli.”
