Ulucanlar Cezaevi'nin duvarları konuşuyor: Ankara'da Türk siyasetinin izinde bir müze deneyimi

Ankara'nın tarihi kokan sokaklarında Ulucanlar Cezaevi, geçmişin yankılarıyla günümüze ışık tutuyor. Tarihi duvarları arasında siyasi davalara, idamlara ve önemli isimlere ev sahipliği yapmış Ulucanlar Cezaevi'nde bakın kimlerin izleri var...

İBRAHİM GÖKDEMİR

Editör

11.01.2024 - 23:36 Yayınlanma

12.01.2024 - 11:21 Güncelleme

Ankara'nın tarihine tanıklık eden ve bir döneme damga vuran Ulucanlar Cezaevi, 2006 yılında kapatıldıktan sonra Altındağ Belediyesi tarafından gerçekleştirilen restore çalışmalarıyla müze ve kültür sanat merkezine dönüştürüldü.

PEKİ BU TARİHİ YAPIDA AKILLARA KAZINAN HANGİ İSİMLERİN İZİ VAR? --->

Muhabir: Haber Merkezi

1 / 9

Ulucanlar Cezaevi'nin duvarları konuşuyor: Ankara'da Türk siyasetinin izinde bir müze deneyimi

2 / 9

3 / 9

<p><span>Ankara'nın tarihi dokusunu yansıtan önemli bir simge, Ulucanlar Cezaevi, 1925 ile 2006 yılları arasında Altındağ ilçesinin Ulucanlar semtinde faaliyet göstermiştir. Başlangıçta askerî depo olarak kullanılan bir binada, 1925 yılında gerçekleştirilen tadilatlar sonucunda cezaevine dönüşmüştür.</span></p>

Ankara'nın tarihi dokusunu yansıtan önemli bir simge, Ulucanlar Cezaevi, 1925 ile 2006 yılları arasında Altındağ ilçesinin Ulucanlar semtinde faaliyet göstermiştir. Başlangıçta askerî depo olarak kullanılan bir binada, 1925 yılında gerçekleştirilen tadilatlar sonucunda cezaevine dönüşmüştür.

4 / 9

<p><span>Cezaevinin tarihine damgasını vuran olaylardan biri, 1926'da gerçekleşen İskilipli Âtıf Hoca ve Ali Rıza Hoca'nın idamlarıdır. Bu olayla birlikte cezaevi, Türk siyasi ve edebî hayatının önemli bir merkezi haline gelmiştir.</span></p>

Cezaevinin tarihine damgasını vuran olaylardan biri, 1926'da gerçekleşen İskilipli Âtıf Hoca ve Ali Rıza Hoca'nın idamlarıdır. Bu olayla birlikte cezaevi, Türk siyasi ve edebî hayatının önemli bir merkezi haline gelmiştir.

5 / 9

<p><span>Ulucanlar Cezaevi, siyasi tarihimize tanıklık eden birçok önemli olaya ev sahipliği yapmıştır. 68 Kuşağı'nın önde gelen isimlerinden Deniz Gezmiş ve iki arkadaşı, 1972'de burada idam edilmiştir. Cezaevinde, Atatürk döneminden başlayarak birçok dönemde gerçekleşen idamlarla birlikte, 1983'te ASALA militanı Levon Ekmekçiyan'ın idamına kadar birçok idam olay yaşanmıştır.</span></p>

Ulucanlar Cezaevi, siyasi tarihimize tanıklık eden birçok önemli olaya ev sahipliği yapmıştır. 68 Kuşağı'nın önde gelen isimlerinden Deniz Gezmiş ve iki arkadaşı, 1972'de burada idam edilmiştir. Cezaevinde, Atatürk döneminden başlayarak birçok dönemde gerçekleşen idamlarla birlikte, 1983'te ASALA militanı Levon Ekmekçiyan'ın idamına kadar birçok idam olay yaşanmıştır.

6 / 9

<p><span>Cezaevinde tutuklu ve mahkûm olarak bulunan isimler arasında Cüneyt Arcayürek, Fakir Baykurt, Yılmaz Güney, Nâzım Hikmet, Yaşar Kemal, Leyla Zana gibi ünlü isimler yer almaktadır. 29 Eylül 1999'da gerçekleştirilen Hayata Dönüş Operasyonu ile cezaevinde 10 kişi hayatını kaybetmiş, 100'e yakın kişi yaralanmıştır.</span></p>

Cezaevinde tutuklu ve mahkûm olarak bulunan isimler arasında Cüneyt Arcayürek, Fakir Baykurt, Yılmaz Güney, Nâzım Hikmet, Yaşar Kemal, Leyla Zana gibi ünlü isimler yer almaktadır. 29 Eylül 1999'da gerçekleştirilen Hayata Dönüş Operasyonu ile cezaevinde 10 kişi hayatını kaybetmiş, 100'e yakın kişi yaralanmıştır.

7 / 9

<p><span>2006 yılında kapatılan Ulucanlar Cezaevi, Altındağ Belediyesi tarafından başlatılan bir restore projesiyle hayat bulmuş ve 2010 yılında müze ve kültür sanat merkezi olarak hizmet vermeye başlamıştır. Bu sayede, cezaevinin duvarları arasında yaşanan tarihi olaylar, günümüzde bir kültür mirası olarak korunmaktadır.</span></p>

2006 yılında kapatılan Ulucanlar Cezaevi, Altındağ Belediyesi tarafından başlatılan bir restore projesiyle hayat bulmuş ve 2010 yılında müze ve kültür sanat merkezi olarak hizmet vermeye başlamıştır. Bu sayede, cezaevinin duvarları arasında yaşanan tarihi olaylar, günümüzde bir kültür mirası olarak korunmaktadır.

8 / 9

<p>Cezaevinde; <a>Atatürk</a> döneminde 7, <a>20 Mayıs 1963</a>'teki başarısız <a>askerî darbe</a> girişimi sonrası 2, <a>12 Mart 1971 Muhtırası</a> sonrası 3 ve <a>12 Eylül 1980 Darbesi</a> sonrası 7 mahkûmun infazı yapıldı.</p>
<table>
<tbody>
<tr>
<th>Mahkûm</th>
<th>Suç</th>
<th>İnfaz Tarihi</th>
</tr>
<tr>
<td><a>İskilipli Âtıf Hoca</a></td>
<td>Anayasa'yı İhlal</td>
<td>4 Şubat 1926</td>
</tr>
<tr>
<td>Ali Rıza Hoca</td>
<td>Anayasa'yı İhlal</td>
<td>4 Şubat 1926</td>
</tr>
<tr>
<td><a>Cavid Bey</a></td>
<td><a>İzmir Suikastı</a></td>
<td>26 Ağustos 1926</td>
</tr>
<tr>
<td><a>Doktor Nâzım</a></td>
<td><a>İzmir Suikastı</a></td>
<td>26 Ağustos 1926</td>
</tr>
<tr>
<td><a>Filibeli Hilmi</a></td>
<td><a>İzmir Suikastı</a></td>
<td>26 Ağustos 1926</td>
</tr>
<tr>
<td>Nail Bey</td>
<td><a>İzmir Suikastı</a></td>
<td>26 Ağustos 1926</td>
</tr>
<tr>
<td><a>Abdülkadir Bey</a></td>
<td><a>İzmir Suikastı</a></td>
<td>1 Eylül 1926</td>
</tr>
<tr>
<td><a>Fethi Gürcan</a></td>
<td>Anayasa'yı İhlal</td>
<td>27 Haziran 1964</td>
</tr>
<tr>
<td><a>Talat Aydemir</a></td>
<td>Anayasa'yı İhlal</td>
<td>5 Temmuz 1964</td>
</tr>
<tr>
<td><a>Deniz Gezmiş</a></td>
<td>Anayasa'yı İhlal</td>
<td>6 Mayıs 1972</td>
</tr>
<tr>
<td><a>Yusuf Aslan</a></td>
<td>Anayasa'yı İhlal</td>
<td>6 Mayıs 1972</td>
</tr>
<tr>
<td><a>Hüseyin İnan</a></td>
<td>Anayasa'yı İhlal</td>
<td>6 Mayıs 1972</td>
</tr>
<tr>
<td><a>Necdet Adalı</a></td>
<td>Kahve basıp 2 sağcıyı öldürme</td>
<td>7 Ekim 1980</td>
</tr>
<tr>
<td><a>Mustafa Pehlivanoğlu</a></td>
<td>Kahve tarayıp 5 solcuyu öldürme</td>
<td>7 Ekim 1980</td>
</tr>
<tr>
<td><a>Erdal Eren</a></td>
<td>Piyade Er <a>Zekeriya Önge</a>'yi öldürme</td>
<td>13 Aralık 1980</td>
</tr>
<tr>
<td><a>Fikri Arkan</a></td>
<td>2 solcuyu öldürme</td>
<td>27 Mart 1982</td>
</tr>
<tr>
<td><a>Ednan Kavaklı</a></td>
<td>Tecavüz ettiği 16 yaşındaki erkek çocuğunu öldürme</td>
<td>18 Haziran 1982</td>
</tr>
<tr>
<td><a>Ali Bülent Orkan</a></td>
<td>Kahve basıp 7 solcuyu öldürme</td>
<td>13 Ağustos 1982</td>
</tr>
<tr>
<td><a>Levon Ekmekçiyan</a></td>
<td><a>Esenboğa Havalimanı saldırısı</a></td>
<td>29 Ocak 1983</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<p><br /><!--EndFragment--></p>

Cezaevinde; Atatürk döneminde 7, 20 Mayıs 1963'teki başarısız askerî darbe girişimi sonrası 2, 12 Mart 1971 Muhtırası sonrası 3 ve 12 Eylül 1980 Darbesi sonrası 7 mahkûmun infazı yapıldı.

Mahkûm	Suç	İnfaz Tarihi
İskilipli Âtıf Hoca	Anayasa'yı İhlal	4 Şubat 1926
Ali Rıza Hoca	Anayasa'yı İhlal	4 Şubat 1926
Cavid Bey	İzmir Suikastı	26 Ağustos 1926
Doktor Nâzım	İzmir Suikastı	26 Ağustos 1926
Filibeli Hilmi	İzmir Suikastı	26 Ağustos 1926
Nail Bey	İzmir Suikastı	26 Ağustos 1926
Abdülkadir Bey	İzmir Suikastı	1 Eylül 1926
Fethi Gürcan	Anayasa'yı İhlal	27 Haziran 1964
Talat Aydemir	Anayasa'yı İhlal	5 Temmuz 1964
Deniz Gezmiş	Anayasa'yı İhlal	6 Mayıs 1972
Yusuf Aslan	Anayasa'yı İhlal	6 Mayıs 1972
Hüseyin İnan	Anayasa'yı İhlal	6 Mayıs 1972
Necdet Adalı	Kahve basıp 2 sağcıyı öldürme	7 Ekim 1980
Mustafa Pehlivanoğlu	Kahve tarayıp 5 solcuyu öldürme	7 Ekim 1980
Erdal Eren	Piyade Er Zekeriya Önge'yi öldürme	13 Aralık 1980
Fikri Arkan	2 solcuyu öldürme	27 Mart 1982
Ednan Kavaklı	Tecavüz ettiği 16 yaşındaki erkek çocuğunu öldürme	18 Haziran 1982
Ali Bülent Orkan	Kahve basıp 7 solcuyu öldürme	13 Ağustos 1982
Levon Ekmekçiyan	Esenboğa Havalimanı saldırısı	29 Ocak 1983

9 / 9

Süper Lig Puan Durumu

Süper Lig

#	Takım	O	P
1	Galatasaray	30	77
2	Fenerbahçe	29	71
3	Samsunspor	30	51
4	Eyüpspor	31	50
5	Beşiktaş	30	49
6	Başakşehir	30	48
7	Trabzonspor	30	42
8	Gaziantep FK	30	42
9	Kasımpaşa	31	42
10	Göztepe	30	40

Detaylar için tıklayın

Süper Lig Fikstür

18 Nisan, Cuma
Galatasaray - BB Bodrumspor
2-0
Hatayspor - Konyaspor
2-3

Dün
Kasımpaşa - Sivasspor
3-1
Adana Demirspor - Trabzonspor
0-1
Göztepe - Beşiktaş
1-1

Bugün
Fenerbahçe - Kayserispor
19:00
Başakşehir - Gaziantep FK
2-1
Rizespor - Eyüpspor
1-0

21 Nisan, Pazartesi
Alanyaspor - Samsunspor
20:00