Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ilişkin "İstatistiklerle Çocuk" bültenini yayımladı. Buna göre, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre 2024 yıl sonu itibarıyla Türkiye nüfusu 85 milyon 664 bin 944 kişi olurken, bunun 21 milyon 817 bin 61’ini çocuklar oluşturdu. Bu oran, toplam nüfusun yüzde 25,5’ine karşılık geliyor. Çocuk nüfusun yüzde 51,3'ü erkek, yüzde 48,7'si kız çocuklardan oluştu.
İşgücüne Katılım Yüzde 24,9’a Yükseldi
Hanehalkı İşgücü Araştırması 2024 yılı sonuçlarına göre, 15-17 yaş grubundaki çocukların işgücüne katılma oranı yüzde 24,9 oldu. Bu oran, çocuk yaşta çalışma meselesinin hâlâ önemli bir toplumsal sorun olarak devam ettiğine işaret ediyor.
Erken Yaşta Evlilik Azaldı
Evlenme istatistiklerine göre, 16-17 yaş grubundaki kız çocuklarının resmi evlenmelerinin toplam resmi evlenmeler içindeki oranı, 2002 yılında yüzde 7,3 iken, 2024 yılında bu oran yüzde 1,6’ya düştü. Bu düşüş, erken yaşta evlilikle mücadele politikalarının etkisini gösteren önemli bir gelişme olarak değerlendiriliyor.
Bebek ve Çocuk Ölüm Hızları Azaldı
Ölüm ve Ölüm Nedeni İstatistikleri’ne göre, 2009 yılında binde 13,9 olan bebek ölüm hızı, 2023 yılında binde 10,0’a geriledi. Aynı şekilde, doğumdan sonraki beş yıl içinde ölme olasılığı anlamına gelen beş yaş altı ölüm hızı, 2009’da binde 17,7 iken, 2023’te binde 14,5 olarak kaydedildi.
Çocuk Nüfusu Yıllar İçinde Azalıyor
Birleşmiş Milletler tanımına göre 0-17 yaş grubunu kapsayan çocuk nüfus oranı, 1970’te yüzde 48,5, 1990’da yüzde 41,8, 2024’te ise yüzde 25,5 olarak ölçüldü. Nüfus projeksiyonlarına göre bu oran, 2030’da yüzde 22,1, 2100’de ise yüzde 14,5 düzeyine kadar düşebilir.
Avrupa’ya Göre Türkiye’de Çocuk Nüfus Oranı Yüksek
Avrupa Birliği (AB) ortalamasında çocuk nüfus oranı yüzde 17,8 iken, Türkiye’nin yüzde 25,5’lik oranla AB ülkelerinden daha yüksek olduğu görüldü. AB içinde en yüksek oran İrlanda’da (%23,0), en düşük oran ise Malta’da (%14,7) kaydedildi.
Çocuk Nüfusun En Yoğun Olduğu İl: Şanlıurfa
2024 ADNKS verilerine göre, çocuk nüfus oranının en yüksek olduğu il yüzde 43,8 ile Şanlıurfa oldu. Şanlıurfa’yı Şırnak (%39,8), Ağrı (%37,4), Mardin ve Muş izledi. En düşük oran ise yüzde 16,4 ile Tunceli’de kaydedildi.
Her 10 Haneden 4’ünde En Az Bir Çocuk Var
2024 yılında Türkiye genelinde toplam 26 milyon 599 bin 261 hane bulunurken, bu hanelerin yüzde 42,8’inde 0-17 yaş arasında en az bir çocuk bulunduğu tespit edildi. En yüksek oran yine Şanlıurfa’da (%68,5), en düşük oran ise Tunceli’de (%28,2) kaydedildi.
Çocuk Yaş Dağılımı ve Canlı Doğum Sayısı
2024 yılında çocuk nüfusun yüzde 23,3’ü 0-4 yaş, yüzde 29,3’ü 5-9 yaş, yüzde 29,6’sı 10-14 yaş, yüzde 17,8’i ise 15-17 yaş grubunda yer aldı. 2023 yılında ise 958 bin 408 canlı bebek doğumu gerçekleşti; bunların yüzde 96,7’si tekil, yüzde 3,1’i ikiz, yüzde 0,1’i ise üçüz ve daha fazla çoğul doğumlar oldu.
Yaşam Beklentisi: 15 Yaşındaki Bir Çocuk İçin Ortalama 63,5 Yıl
Hayat Tabloları 2021-2023 sonuçlarına göre, doğuşta beklenen yaşam süresi Türkiye genelinde 77,3 yıl, erkeklerde 74,7 yıl, kadınlarda 80,0 yıl olarak hesaplandı. 15 yaşındaki bir çocuk için kalan ortalama yaşam süresi 63,5 yıl olurken, erkeklerde bu süre 60,9 yıl, kız çocuklarında 66,1 yıl olarak belirlendi.
