Mart ayına girilmesiyle birlikte kiracılar ve ev sahipleri için kira artış oranları da belli oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan şubat ayı enflasyon verileriyle birlikte, Mart 2024 kira artış oranı yüzde 53,83 olarak hesaplandı.
TÜİK’in 12 aylık ortalama enflasyon rakamlarına göre belirlenen kira artış oranı, hem konut hem de işyeri kiralarını doğrudan etkiliyor. Şubat ayında yüzde 56,35 olan tavan kira artışı oranı, mart ayında yüzde 53,83’e gerileyerek bir önceki aya kıyasla düşüş gösterdi.
Kira artış oranı nasıl belirleniyor?
Konut ve işyerleri için kira artış oranları, TÜFE’nin son 12 aylık ortalaması baz alınarak hesaplanıyor. Bu kapsamda Mart ayında yapılacak zam oranı yüzde 53,83 olarak uygulanacak.
- Konut kiraları: Ev sahipleri, 12 aylık TÜFE ortalamasına göre belirlenen oranda veya daha düşük bir oranda zam yapabiliyor. Ancak, bu oranın üzerinde bir artış yapılamıyor.
- İş yeri kiraları: İşyerleri için kira artış oranı, kira sözleşmesinde belirlenen oran doğrultusunda uygulanıyor. Eğer sözleşmede belirli bir oran belirtilmemişse, artış oranı TÜFE 12 aylık ortalamasına göre hesaplanıyor.
Örneğin, Mart ayında kira artışı yapılacak bir konutun mevcut kira bedeli 10.000 TL ise yeni kira şu şekilde hesaplanıyor:
- Mevcut kira: 10.000 TL
- Zam oranı: %53,83
- Zam tutarı: 5.383 TL
- Yeni kira bedeli: 15.383 TL
ÖNEMLİ NOT: Ev sahipleri, kiracılarından bu oran üzerinde bir zam talep edemez ancak tarafların anlaşması durumunda daha düşük bir oran belirlenebilir.
Konutlarda yüzde 25 zam sınırı kaldırıldı!
Hatırlanacağı üzere, 2022 yılından itibaren konut kiralarında yüzde 25 zam sınırı uygulanıyordu. Ancak, 1 Temmuz 2024 itibarıyla bu sınır tamamen kaldırıldı. Bu nedenle, kiracılar artık TÜİK’in açıkladığı 12 aylık TÜFE ortalamasına göre zam alacak.
Ev sahipleri, artık bu yeni orana göre kira artışı yapabilecek. Yüzde 25 sınırının kalkmasıyla birlikte, özellikle büyükşehirlerde kiralarda ciddi artışlar bekleniyor.
Ev sahipleri ve kiracılar nelere dikkat etmeli?
- Kira artış oranları, sözleşme tarihine göre belirlenir. Örneğin, kira sözleşmesi Mart ayında yenileniyorsa, bir önceki ayın enflasyon verileri baz alınarak zam yapılır.
- Kiracılar, ev sahiplerinin TÜİK tarafından belirlenen oran üzerinde bir zam yapamayacağını bilmelidir.
- İşyerleri için kira artışı, sözleşmede belirtilen oran doğrultusunda uygulanır ancak sözleşmede özel bir oran belirtilmemişse, yine TÜİK verilerine göre belirlenir.
- Zam oranları konusunda taraflar karşılıklı anlaşarak daha düşük bir artış belirleyebilir.
Kira zammına itiraz edilebilir mi?
Kira zammına itiraz etmek isteyen kiracılar, TÜFE 12 aylık ortalamasının üzerinde yapılan zam oranlarını hukuki yollarla iptal ettirebilir. Ancak, sözleşmede kira artış oranı belirlenmişse, kiracı bu oranı kabul etmiş sayılır.
Özetle, Mart 2024 itibarıyla konut ve işyeri kiralarına yapılacak tavan zam oranı yüzde 53,83 olarak uygulanacak. Bu oranın üzerinde yapılan zamlar geçersiz kabul edilebilir. 1 Temmuz 2024’te yüzde 25 sınırının kaldırılmasıyla birlikte, kira fiyatlarında daha yüksek artışlar yaşanması bekleniyor.
