Kolon kanserinin gelişmesinde en büyük rolü kolon poliplerinin oynadığını belirten Prof. Dr. Gürkan, bu poliplerin genellikle genetik geçişli, ailesel yatkınlıkla ilişkili olduğunu ve çoğunlukla ileri yaşlarda ortaya çıktığını söyledi. 2022 yılında dünya çapında 1,9 milyon yeni kolon kanseri vakası tespit edildiğini belirten Gürkan, “Kolon kanseri, kanser kaynaklı ölümler arasında ikinci sırada yer alıyor ve yılda 900 binin üzerinde ölümle sonuçlanıyor. Bu nedenle erken tarama ve teşhis büyük önem taşıyor” dedi.
Ailede Kanser Geçmişi Önemli Bir İşaret
Prof. Dr. Gürkan, özellikle birinci derece akrabalarında kolon kanseri hikayesi olan kişilerin risk altında olduğunu vurguladı. "Eğer bir kişinin 40’lı yaşlarda birinci derece akrabasında kolon kanseri hikayesi varsa, bu kişi iki kat daha fazla risk altındadır. Bu kişiler taramalar konusunda daha dikkatli olmalı ve uzman kontrolünde takip edilmelidir" diye ekledi.
Kolon Kanserinin Belirtileri
Hastalığın erken belirtilerinin iyi tanınması gerektiğini ifade eden Prof. Dr. Gürkan, dışkılama alışkanlığındaki değişikliklere dikkat edilmesi gerektiğini belirtti. “Uzun süreli kabızlık, ishal, düzensizlik veya dışkıda kan gibi belirtiler önemli işaretlerdir. Ayrıca nedeni bilinmeyen kilo kaybı, karın ağrıları, kansızlık ve aşırı yorgunluk gibi belirtiler de ihmal edilmemelidir” dedi.
Risk Faktörleri Neler?
Kolon kanseri risk faktörleri arasında şunlar yer alıyor:
- İleri yaş
- Kolon polipleri veya kolorektal kanser geçmişi
- Ailesel yatkınlık
- İnflamatuar bağırsak hastalıkları
- Düşük lif, yüksek yağ içeren diyet
- Hareketsiz yaşam tarzı
- Diyabet, obezite, alkol ve sigara kullanımı
Tedavi ve Korunma Yöntemleri
Kolon kanseri tedavisinde cerrahi yöntemlerin en etkili çözüm olduğunu vurgulayan Gürkan, “Kanserli bölgenin tamamen çıkarılması, hastalığın yayılmasını engeller. Tedavi sürecinde kemoterapi ve radyoterapi de uygulanabilir. Özellikle risk grubundaki bireylerin düzenli olarak kolonoskopi yaptırmaları gerekmektedir” diye ekledi.
Kolonoskopi sırasında tespit edilen poliplerin alınması, ileride kansere dönüşme riskini ortadan kaldırır. Bu nedenle, herkesin 50 yaşından sonra, risk grubundakilerin ise daha erken yaşlarda düzenli taramalara başlaması öneriliyor.
Kolon Kanseri Riskini Azaltmak İçin Öneriler
Prof. Dr. Gürkan, kolon kanserinden korunmak için şu yaşam tarzı değişikliklerini öneriyor:
- Beslenmeye dikkat edin: Çeşitli meyve, sebze ve tam tahıllı besinleri tüketin.
- Alkol tüketimini sınırlayın: Kadınlar için günde bir, erkekler için iki içkiden fazlasını tüketmeyin.
- Sigara kullanımını bırakın: Sigara, kansere neden olan başlıca etkenlerden biridir.
- Düzenli egzersiz yapın: Haftada en az beş gün, 30 dakikalık egzersizler yapın.
- Sağlıklı bir kiloda kalın: Beslenme uzmanlarından destek alarak ideal kilonuzu koruyun.
