Son yıllarda, egzersiz araştırmaları "umut molekülleri"ne odaklandı. Yani hoşlandığınız aktiviteler sırasında salgılanan ve beyin ile vücudu olumlu etkileyen kimyasallar.

Egzersizin fiziksel sağlığınıza iyi geldiği bilinen bir gerçek ancak aynı zamanda genel ruh halinizi yükseltebilir ve zihinsel sağlığınızı da iyileştirebilir. Dünyanın en prestijli üniversitelerinden biri olan UCLA'dan (University of California) gelen araştırma sonuçları, egzersiz yapanların aylık olarak kötü ruh hali yaşama oranının egzersiz yapmayanlara göre %40 azaldığını rapor ediyor. Fiziksel aktivite; depresyon, anksiyete ve stres belirtilerini azaltabilir.

Peki, “Egzersiz yaparken salgılanan hangi kimyasal madde bu etkiye neden olur?” biliyor musunuz?

Son yıllarda, egzersiz araştırmaları "umut molekülleri"ne odaklandı. Yani hoşlandığınız aktiviteler sırasında salgılanan ve beyin ile vücudu olumlu etkileyen kimyasallar.

Umut Moleküllerinin Bilimi

Egzersiz sırasında kaslarınız kasılır ve kan dolaşımına kimyasallar salgılar. Bu kimyasallardan biri, beyne gidip antidepresan olarak işlev gören küçük proteinler olan miokinlerdir. Miokinler, ayrıca umut molekülleri olarak da adlandırılırlar ve ruh halinizi veya öğrenme yeteneğinizi iyileştirerek genel sağlığınızı artırabilir ve beyni yaşlanmanın etkilerinden koruyabilirler.

Umut molekülleri, kan-beyin bariyerini aşabildikleri için depresyon veya travma belirtilerini azaltarak ve strese karşı dayanıklılığı artırarak zihinsel sağlığınıza olumlu etki edebilirler.

Miokinler doğrudan egzersizle ve vücut ve beyindeki iyileşmelerle ilişkilendirilse de sizi iyi hissettirebilecek tek mutlu molekül o değildir. Dopamin ve serotonin gibi nörotransmitterler de egzersiz sırasında salgılanır ve beyne olumlu etki edebilir.

Egzersiz Yaparken Hangi Kimyasallar Salgılanır?

Egzersiz, sinir sistemi boyunca ruh halini yükselten nörotransmitterlerin salınmasına yardımcı olabilir. Egzersiz yaparken hangi kimyasalın salındığını merak ediyorsanız, aşağıdaki umut moleküllerine bir göz atın ve nasıl pozitif duyguları ve iyi hisleri teşvik ettiklerini görün.

1- Dopamin

"Duygusal iyi hissetme" kimyasalı olarak bilinen dopamin, zevk ve ödülü nasıl deneyimlediğinizde önemli bir rol oynar. Ayrıca aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok vücut sürecinden sorumludur:

  • Kalp atış hızı düzenlemesi
  • Uyku döngüleri
  • Ruh hali
  • Dikkat
  •  Motivasyon
  • Çalışma hafızası
  • Öğrenme
  • Ağrı işleme

Dopamin, kimyasal bir haberci olarak beyin sinir hücreleri arasında bilgi iletişimi sağlar. Zevkli bir aktiviteye katıldığınızda, beyniniz bu maddeyi büyük miktarlarda salar ve sizi mutlu ve iyimser hissettiren duyguları yaratır. Dopamin seviyeleri düşük olduğunda, yorgun, motivasyonsuz ve mutsuz hissedebilirsiniz.

2- Serotonin

Serotonin, beyin sinir hücreleri ile vücudun geri kalanı arasında iletişim kuran başka bir nörotransmitterdir. Birçok vücut fonksiyonunda önemli bir rol oynar, bunlar arasında;

  • Ruh halinin düzenlenmesi,
  • Vücut sıcaklığının düzenlenmesi,
  • Uyku,
  • Bulantı ve sindirim,
  • Cinsel davranış,
  • Açlık,
  • Yara iyileşmesi,
  • Kemik sağlığı,

bulunur.

Düşük serotonin seviyeleri, birçok zihinsel sağlık sorunuyla ilişkilendirilmiştir. Bunlar arasında anksiyete, depresyon, travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) ve panik bozukluklar bulunur. Düzenli olarak egzersiz yapmak, stres seviyelerini azaltabilir, vücudunuzdaki serotonin miktarını artırabilir ve sizi daha mutlu ve daha iyimser hissettirebilir.

Fakat mutluluk molekülleri bunlarla sınırlı değil. Bir sonraki yazımda bu önemli konuyu açıklamaya devam edeceğim...